Աղաղակող փաստեր. ծայրահեղ աղքատությունը դանդաղ, բայց հաստատուն քայլերով մոտենում է Հայաստանին
Ինչպես արդեն հայտնի է, անցյալ տարվա ընթացքում Հայաստանից հանվել է ռեկորդային քանակի կապիտալ՝ ավելի քան 1 միլիարդ դոլար։ Սա այն դեպքում, երբ Փաշինյանն ու իր թիմն ամեն մեռելատուն-հարսանքատուն նստել-վեր կենալիս խոսում են տնտեսական հեղափոխության, տնտեսական թռիչքային զարգացման և այլ նման՝ հիմա արդեն ուտոպիստական գաղափարների մասին։
Սա դեռ չմարսած, հայտնի է դարձել, որ ՀՀ Կենտրոնական բանկի միջազգային պահուստները, որոնք արտահայտված են հիմնականում տարադրամով, կտրուկ նվազել են: Ընդամենը մեկ ամսում դրանք պակասել են 255 մլն դոլարով կամ ավելի քան 11 տոկոսով։ Դեկտեմբերին պահուստներում առկա 2 մլրդ 249 մլն դոլարի դիմաց՝ այս տարվա հունվարին ԿԲ արտաքին պահուստներում մնացել է 1 մլրդ 994 մլն դոլար։ Սա արդեն լուրջ ահազանգ է, որը տնտեսական վիճակի վատթարացման լակմուսի թուղթ լինելուց բացի, նաև կարող է դառնալ պետության անվտանգությանը սպառնացող հարց։ Թե ինչու են նման արագությամբ ծախսվում մեր պետության միջազգային պահուստները, դեռ կպարզվի։
Ընդհանուր առմամբ, նման դեպքերում, կամ այդ գումարները ծախսվում են բորսայական ինտերվենցիաների համար, որպեսզի դրամի կայունությունը պահպանվի, կամ էլ ծախսվում են, որպեսզի կրկին չդիմեն արտաքին պարտք վերցնելուն։ Երկու պարագան էլ հնարավոր է Հայաստանի դեպքում։ Սակայն ԱՄՆ նախագահը հայտարարել է, որ իրեն պետք չէ շատ ուժեղ դոլար, քանի որ դա վախեցնում է ԱՄՆ համաշխարհային առևտրի հիմնական գործընկերներին և սպասելի է, որ Դաշնային պահուստային համակարգն այնպիսի քայլերի կգնա, որ դոլարը համեմատաբար թուլանա։ Այդ դեպքում ինտերվենցիաների կարիք չի լինի։ Առավել սուր դրված կլինի արտաքին պարտքի ավելացման կամ նոր պարտքերի ներգրավման հարցը։
Հայաստանն արտաքին պարտքի իր ցուցիչով այնպիսի վտանգավոր վիճակում է, որ պարզապես կարող է Հայաստանին էլ պարտք չտան։ Հաշվի պետք է առնել նաև, որ հաջորդ տարի պետք է վճարվի յոթնամյա պարտքը, որն ահռելի գումար է Հայաստանի համար և հասնում է միլիարդ դոլարի սահմանին։ Հայաստանում չի եղել որևէ խոշոր ներդրում։ Տնտեսությունը, որքան էլ գունագեղ հոլովակներով փորձ արվի քողարկել, սկսել է խռխռալ։ Նոր պարտքի ներգրավումը ուղղակի կհարվածեր Փաշինյանին, քանի որ որպես պատգամավոր ԱԺ ամբիոնից, այն ժամանակ դեռ ընդդիմադիր խաղացող Նիկոլը շանթահարել է նախկին իշխանություններին պարտքն ավելացնելու համար և հիմա նույն շանթահարումն իր դեմ է ուղղվելու, եթե ավելացնի։ Ստացվում է, որ սեփական դեմքը փրկելու բայց և երկրի տնտեսական կոլապսը հետաձգելու համար որոշվել է, որ պետք է գնալ արտաքին պահուստների ծախսման ուղիով։
Սա շատ միամիտ ու սխալ ճանապարհ է, որովհետև առաջիկա տարիները Հայաստանի համար լինելու են շատ ծանր, և այն գումարը, որը հիմա է ծախսվում, առաջիկայում պարզապես դառնալու են կենսական անհրաժեշտություն, բայց չի լինելու։ Ու արդյունքում տուժելու է ժողովուրդը, որի դուռը ոչ հեռու ապագայում թակելու է ծայրահեղ աղքատությունը։
NEWSPRESS.am