Իրանական ճգնաժամը լուրջ մարտահրավեր է Երևանի համար
Իրանա-ամերիկյան առճակատումը սկսել է շատ ու շատ ավելի վտանգավոր երանգներ ստանալ: Հիշեցնենք, որ օրեր առաջ Իրանի նախագահ Հասան Ռոհանին հայտարարել էր, որ Իրանը դադարեցնում է Միջուկային գործարքի համաձայնագրի որոշ դրությունների հանդեպ իր պարտավորությունների կատարումը: Խոսքը, մասնավորապես վերաբերվում էր ուրանի հարստացմանն ու ծանր ջրի արտադրությանը: Ռոհանին եվրոպական երկրներին երկու ամիս ժամանակ էր տվել բանակցելու համար: Մինչ այդ էլ Միացյալ Նահանգները Մերձավոր Արևելք էր ուղարկել ռազմական ավիակիր նավ, որպես ուժի ցուցադրություն, ինչը մեկնաբանել էր բավական պատկերավոր կերպով Ռուսաստանում ամերիկյան դեսպան Ջոն Հանթսմանը, թե ռազմանավի վրա միլիոնավոր տոննաներով դիվանագիտություն կա:
Եվրոպայում դեռևս սպասողական վիճակ է: Հասկանալի է, որ Եվրամիությունը պատրաստվում է ընտրությունների ու հնարավոր է արդեն մայիսի վերջին լրիվ այլ ղեկավար կազմով հանդես գա: Մոսկվան, որպես Միջուկային գործարքի երաշխավոր վեցյակից մեկը, արդեն մտահոգություն հասցրել է հայտնել, կապված իրավիճակի նման զարգացման հետ: Լոնդոնը կողմնակից է համաձայնագրի պահպանմանը, Բեռլինը նախազգուշացրել է, որ նահանջ քայլը կարող է ռազմական ռիսկեր առաջացնել, Փարիզում էլ հայտարարել են, որ համաձայնագրին հավատարիմ կմնան մինչև այն պահը, քանի դեռ Իրանը չի խախտել իր ստանձնած պարտավորությունները:
Ռուսական վերլուծական փորձագիտական շրջանակները միանշանակորեն մեղադրում են Միացյալ Նահանգներին: Հետխորհրդային տարածքի ռուս շատ հեղինակավոր մեկնաբաններ ուղիղ տեքստով հայտարարում են, որ Վենեսուելայում Ջոն Բոլթոնի ու Թրամփի ձախողումը փորձ է արվում փոխհատուցել Իրանով: Ամերիկյան հասարակությունում նույնիսկ մի շարք վերլուծական կենտրոններ բացահայտ են հայտարարում, որ պետք է ժամ առաջ ազատվել Բոլթոնից, եթե ԱՄՆ-ն չի ուզում, որ ամբողջովին փչացվեն միջազգային հարաբերությունները: Այնուհանդերձ, Թրամփի վճռականությունը դեռևս աներեր է:
Հայաստանը, բնականաբար, մեծ քաղաքականության խաղացողներից չէ ու չի էլ կարող լինել: Սակայն Իրանական ճգնաժամը անմիջականորեն վերաբերում է նաև Հայաստանին, քանի որ Իրանը ոչ միայն հարևան ու բարեկամ պետություն է, այլ նաև՝ արտաքին աշխարհի հետ կապող պատուհաններից մեկը: Երևանի համար, հետևաբար, չափազանց կարևոր է այնպիսի կուրսի որդեգրումը, որ մի կողմից ստիպված չլինի գեոքաղաքական ընտրություն կատարել Իրանի հարցում, մյուս կողմից կարողանա բաց պահել պատուհանը, որն իր համար կենսական նշանակություն ունի:
Մինչ այժմ դա հաջողվել է՝ շնորհիվ այն հանգամանքի, որ որպես հակամարտություն ունեցող երկիր, որի երկու հարևանները բլոկադայի են ենթարկել իրեն, Հայաստանը կարողանում էր համոզել ԱՄՆ-ից՝ իրանական պատուհանը բաց պահել: Սակայն կհաջողվի՞ արդյոք ամերիկակենտրոն Թրամփի վարչակազմին համոզել, որ եղած գիծը պահպանվի, թե չէ՝ դժվար է ասել, հատկապես, որ Բոլթոնն արդեն մեկ անգամ բավական խոսուն կերպով ասել է հայ-իրանական սահմանի հետ կապված իր ակնկալիքների մասին:
NEWSPRESS.am