Իրանը նախազգուշացնում է նաև Հայաստանին․ ի՞նչ զարգացումներ են սպասվում
Իրանի զինված ուժերի Իսլամական հեղափոխության պահապանների կորպուսի բարձրաստիճան զինվորականներից գեներալ Քոլամ Ալի Ռաշիդը հանդես է եկել բավական կոշտ հայտարարությամբ։ Ըստ իրանական աղբյուրների, գեներալ Ռաշիդը նախազգուշացրել է Իրանի հարևաններին, որ Միացյալ Նահանգների ու Իսրայելի շահերի սպասարկումը ու հանուն այդ սպասարկման ռեգիոնալ պատերազմի հրահրումը շատ թանկ կարող է նստել ողջ ռեգիոնի վրա։ Իրանցի բարձրաստիճան զինվորականը նկատել է, որ ռեգիոնալ պատերազմը միայն ու միայն օգուտ կարող է բերել Միացյալ Նահանգներին ու Իսրայելին, սակայն ապակայունացնելու է ողջ տարածաշրջանը, իսկ ռեգիոնի բոլոր ժողովուրդները դրա համար շատ թանկ են վճարելու։
Այս հայտարարությունը լսելիս մի պահ պատկերացնենք ռեգիոնը, Իրանն ու նրա հարևաններին։ Իրանի հարևաններն են Հայաստանը, Ադրբեջանը (Նախիջևանի հատվածով, բուն Ադրբեջանի տարածքով ու Ղարաբաղյան հակամարտության գոտի հանդիսացող հատվածով), Թուրքմենստանը, Աֆղանստանը, Պակիստանը, Իրաքը, Թուրքիան։ Այսինքն, իրանցի գեներալի նախազգուշացումը վերաբերում է առնվազն յոթ պետության։ Հայաստանի մասով անհանգստանալու կարիք չէր լինի, իհարկե, եթե նման հայտարարություն հնչած չլիներ Միացյալ Նահանգներում սպասվող ՀՀ և Ադրբեջանի ԱԳ նախարարներ Զոհրաբ Մնացականյանի ու Էլմար Մամեդյարովի հանդիպումից առաջ։
Այսինքն, ինչ-որ իմաստով, նախազգուշացումը վերաբերվում է նաև Երևանին, որտեղ իշխանության ղեկին մի թիմ է, որը եկել է իշխանության՝ իրանական պատկերացումներով՝ գունավոր հեղափոխության արդյունքում և հնարավոր է, որ վտանգ ներկայացնի իրենից։ Հատկապես, որ այդ նույն իշխանություններն առաջին դեմքի մակարդակով, նախ Իրանի թիվ մեկ թշնամի ԱՄՆ Ազգային անվտանգության հարցերով խորհրդական Ջոն Բոլթոնի այցից առաջ, ու ապա այցից հետո չվարանեցին նախ ասել, որ Թեհրանը միջազգային թմրատրաֆիկի հանգուցային կետերից է, ու հայ-իրանական սահմանն այդ իմաստով տարանցիկ վայր է ու ապա չբացառեցին որ հայ-իրանական սահմանը կարող է փակվել։
Իհարկե, Հայաստանն այս անվստահությունը փորձեց հարթել, Փաշինյանի իրանական այցով, սակայն 5-6 հազար տարվա պետականության պատմություն ունեցող իրանցիներին պոպուլիստական հայտարարություններով խաբելը, մեղմ ասած, անհնարին է։ Մյուս կողմից, գոնե ամերիկացի դիվանագետների ու պաշտոնյաների վերջին հայտարարությունները Ղարաբաղյան հակամարտության կարգավորման մասով կարգավորման հետ կապված ու բանակցային սեղանին եղած պլանների մասով ադրբեջանական մամուլում եղած հրապարակումները հուշում են, որ Միացյալ Նահանգներն ունի կարգավորման իր տեսլականը, որը Բաքվի մամուլում պայմանականորեն անվանում են Բոլթոնյան պլան, ինչպես Մոսկվայի ունեցած պատկերացումներն անվանվում են Լավրովյան պլան։
Ընդ որում, ամերիկյան պլանի համաձայն, ամեն կերպ փորձ է արվելու, որպեսզի խաղաղարար ուժերը, որոնք ըստ Մադրիդյան սկզբունքների, տեղակայվելու են հակամարտության գոտում, ենթադրաբար, բուֆերային տարածքներում, լինեն եթե ոչ ՆԱՏՕ-ական, ապա գոնե ամերիկյան զինվորականների մասնակցությամբ, ինչը Թեհրանի համար չափազանց անցանկալի է, քանի որ դա կնշանակի, որ ամերիկացի զինվորականներն անմիջականորեն հայտնվում են իր սահմանների եզրին։
Հայաստան՝ Ռուսաստանի վարչապետի այցի հետ կապված մանրամասներն էլ, որոնք «արտահոսել» են տարբեր խողովակներով, ակնարկում են, որ ինչ որ «ճաշ», ամեն դեպքում, եփվելու է Պոմպեոյի հովանու ներքո Մնացականյան-Մամեդյարով հանդիպմանը, ու հիմա Իրանը նախապես հասկացնում է «հանգիստ նստել տեղը», արձանագրելով, որ Իրանի դեմ նույնիսկ ակամա իրականացված գործողությունները, կամ ռեգիոնալ պատերազմը բոլոր ժողովուրդների վրա են թանկ նստելու, որոնք ապրում են ռեգիոնում։
NEWSPRESS.am