Ծիրանի արտահանումը սկսվել է
Հայաստանում հունիսի մեկից սկսվել է ծիրանի հավաքը: Նախ և առաջ ծիրանը սկսում են հավաքել Արարատի մարզի նախիջևանահայաց շրջաններից, որտեղ մեր երկրում առաջինն է հասնում ծիրանի բերքը: Առաջին օրերին մեկ կգ ծիրանն արտահանողներն ընդունում էին 500 դրամ, սակայն այդ գինը երկար չի տևել, հիմնականում 400 դրամով են ծիրանը մթերում:
Ինչպես միշտ, այս տարի ևս հիմնական արտահանողը «Սպայկան» է, սակայն դաշտում գործում են նաև այլ արտահանող ընկերություններ կամ անհատ արտահանողներ:
Այս տարի ծիրանի բերքն առատ է՝ չնայած կարկուտին, որ որոշ տարածաշրջաններում իրացման տեսքից զրկեց ծիրանը, սակայն ֆերմերները հիմնականում ծիրանի բերքից գոհ են:
Նշենք ծիրանի արտահանման մի քանի առավելություն. այս շրջանում առավելագույնս շատ մարդ է ներգրաված ծիրանահավաքին` ծիրան քաղողներ, շարողներ, տեղափոխողներ. կարճ ասած՝ ժամանակավոր աշխատանքով է ապահովում զգալի թվով մարդկանց:
Սովորաբար, արտատերերը ծիրանի իրենց այգիները տրամադրում են վարձակալներին, ովքեր էլ զբաղվում են ծիրանի քաղման հարցերով, հավաքագրում են աշխատողներ, ընտրում են լավագույն ծիրանը, իսկ մնացածն արտատերը կարող է իրացնել հայաստանյան շուկաներում: Օրական աշխատողներին վճարում են մինչև 7000 դրամ, հիմնականում՝ ծիրան քաղողներին, 6000 դրամ էլ ծիրան շարողներին: Ծիրանը պետք է զգուշությամբ քաղվի և շատ զգուշությամբ շարվի, դեռևս ոչ լրիվ հասունացած վիճակում, որ հնարավոր լինի տեղափոխել Ռուսաստան, որն էլ ծիրանի հիմնական շուկան է:
«Սպայկան»` ծիրանի դաշտում
Ըստ որոշ լուրերի՝ հենց «Սպայկան» է Կրասնոդարի երկրամասում «գրավել» ողջ գյուղատնտեսական շուկան` իրացնելով Հայաստանից արտահանած ծիրանը և անհավասար մրցակցություն ստեղծելով թե՛ Հայաստանում, թե՛ Հայաստանից դուրս:
Հայաստանից արտահանումը դեռևս բախվում է որոշակի դժվարությունների ռուս-վրացական Լարս անցակետում և այդ է պատճառը, որ «Սպայկան» նաև 56 մլն դոլար է ներդրել Հյուսիսային Օսեթիայում խնձորի այգիներ հիմնելու և պահեստ կառուցելու նպատակով` օսեթներին ապահովելով 300 մշտական և 700 ժամանակավոր աշխատատեղով:
Իհարկե, Հյուսիսային Օսեթիան գոհ է նման ներդրումից:
Ըստ նախագծի՝ ինտենսիվ աճեցման տեխնոլոգիայով այգիների մակերեսը 1220 հա է, իսկ կարգավորվող մթնոլորտով պահեստային համալիրը` 40 հազար քմ:
Ի դեպ, Արարատի մարզի Երասխավան համայնքի տարածքում շուրջ 76 հա հողատարածք է գնվել` դարձյալ ինտենսիվ այգի հիմնելու նպատակով, գյուղացիներից գնել են հողերը, իսկ ովքեր չեն վաճառել, սպառնացել են ջրից զրկել, մարդիկ էլ ստիպված վաճառել են: Գյուղում խոսում են, որ հողատարածքները գնել է նախկին վարչապետ Կարեն Կարապետյանը` իտալացիների հետ տեխնիկական համագործակցությամբ, աճեցվելու են նաև ծիրանենիներ, սակայն կարճահասակ տեսակները:
Կարճ ասած՝ ծիրանի մշակումը մեր երկրում և՛ ներկա ունի, և՛ ապագա, սակայն դեռևս արտահանման խնդիրն այնքան էլ հարթ չէ և այլընտրանքային կապող ուղին ՌԴ-ի հետ, որի մասին խոսվում է, գուցե մեկ օր իրականանա և արտահանումը կարգավորվի: