Հարուստի կայֆեր՝ աղքատ երկրում
2018 թվականի մարտի 1-ից Հայաստանի Հանրապետությունում գրանցված հակավարակային (այդ թվում՝ հակաբիոտիկներ), հսկվող և հորմոն պարունակող դեղերը ձեռք բերելու համար անհրաժեշտ է բժշկական կազմակերպության կողմից տրված դեղատոմսի առկայություն` ըստ սահմանված կարգի:
Նշենք, որ սահմանվել է դեղատոմսի 4 նոր ձևաթուղթ՝ թմրամիջոցների, հոգեմետ նյութերի, մեկանգամյա կամ բազմակի անգամ տրամադրվող դեղերի համար: Որևէ այլ թղթի վրա գրված դեղատոմսով դեղի դուրսգրումն արգելվում է։
Նշենք, որ Առողջապահության նախարարությունը շեշտը դնում է զարգացած երկրների փորձի վրա: Իհարկե, հրաշալի կլիներ, որ ՀՀ-ում բնակիչներն այլ խնդիրներ չունենային և իրենց առողջապահական հարցերի լուծումը հանձնեին բժիշկներին, սակայն Հայաստանը ոչ եվրոպական երկիր է, ոչ էլ Ճապոնիա, որտեղ մարդիկ աշխատում են, վաստակում են արժանապատվորեն և անհանգստությունների դեպքում դիմում բժշկի՝ գիշեր կլինի, թե ցերեկ։
Այո, չզարգացած երկրներում է նման վիճակ, սակայն արդյոք Հայաստանը զարգացա՞ծ երկիր է. հիվանդանոցների, պոլիկլինիկաների, նաև շտապoգնության ծառայության վրա ճնշումն ավելանալու է, և համակարգը պարզապես չի կարող սպասարկել նման դիմումներ ազգաբնակչության կողմից։
Մարզեր կան, որտեղ մեկ-երկու շտապօգնության մեքենա կա, ինչպես են սպասարկում իրականացնելու: Բացի այդ, հատկապես պոլիկլինիկաների բժիշկները ստիպված կլինեն օր ու գիշեր դեղատոմսեր գրել՝ թողած հիվանդներով զբաղվելու իրենց բուն գործը։
Օրենքի կիրառումից հետո, չեն բացառվում կոռուպցիոն ռիսկերի ավելացումը, դեղերի թանկացումը, բժիշկ-դեղատուն ամուր կապը, բուժհաստատությունների թողունակության անբավարությունը և այլն։
Նշվում է, որ վերահսկվելու է Առողջապահության տեսչության կողմից դեղատների գործունեությունը. գուցե յուրաքանչյուր դեղատան մոտ ոստիկա՞ն են կանգնեցնելու, թե՞ տեսուչ։
Կարճ ասած՝ դեղերի մասին օրենքից նախ և առաջ բիզնեսի հոտ է գալիս, իսկ թե ինչու են պատրաստվում շուրջ 35 տոկոս աղքատություն ունեցող երկրում ծանրացնելու հանրության ուսերի ֆինանսական բեռը՝ պարզ չէ. նման վարվելակերպը միայն բիզնեսով է հնարավոր արդարացնել։
Օրենքից և՛ հանրության, և՛ բուժաշխատողների կողմից բացասական արձագանք կա, բայց եթե խոսքը բիզնեսի մասին է, ապա այս օրենքը կփորձեն կյանքի կոչել, սակայն այն դատապարտված է։ Ինչպես այն չկարողացան ներդնել Վրաստանում, երկիր, որն ավելի է մոտ զարգացած երկրներին, նույն բախտն է սպասվում դեղերի մասին նոր օրենքին նաև Հայաստանում, որն ավելի մոտ է Ռուսաստանին, քան արևմտյան զարգացած երկրներին։