Դոկտոր Աշոտ Գրիգորյանի` «Մի ծաղկով գարուն կգա» հուշամատյանի նախաբանը
Սլովակիայի Ազգային խորհրդի առաջին նախագահ, հայտնի քաղաքական և հասարարական գործիչ, հրապարակախոս, 2019թ.-ի Սլովակիայի նախագահի թեկնածու Ֆրանտիշեկ Միկլոշկոն գրել է դոկտոր Աշոտ Գրիգորյանի` «Մի ծաղկով գարուն կգա (թե ինչպես հաստատվեց Հայոց ցեղասպանության բանաձևը Սլովակիայում)» գրքի համար «Նախաբան», որը, որպես գեղարվեստական արժեք, ներկայացնում ենք ստորև.
ՆԱԽԱԲԱՆ
Հայ Առաքելական Եկեղեցու ծագումը թվագրվում է Բարդուղիմեոս առաքյալի
ժամանակաշրջանին, ով քրիստոնեությունը բերեց Հայաստան` նահատակվելով այնտեղ:
Հովհաննեսի Ավետարանում նա հայտնի է Նաթանայէլ անունով: Փիլիպպոսը գտնում է Նաթանայէլին ու նրան ասում. «Ում մասին որ Մովսէսը օրէնքի մէջ եւ մարգարէները գրել են, գտանք նրան՝ Յիսուսին՝ Յովսէփի որդուն, Նազարէթ քաղաքից»:
Նաթանայէլը նրան ասաց. «Իսկ կարելի՞ է, որ Նազարէթից մի որեւիցէ լաւ բան դուրս գայ»: Փիլիպպոսը նրան ասաց. «Արի՛ եւ տե՛ս»: Երբ Յիսուս տեսաւ Նաթանայէլին, որ իր մոտ էր գալիս, ասաց նրա մասին. «Ահա՛ իսկական մի իսրայէլացի, որի մէջ նենգութիւն չկայ»:
Նաթանայէլը նրան ասաց. «Որտեղի՞ց ես ինձ ճանաչում»: Յիսուս պատասխանեց եւ ասաց նրան. «Փիլիպպոսը դեռ քեզ չկանչած, երբ թզենու տակ էիր, տեսայ քեզ»: Նաթանայէլը պատասխան տուեց նրան ու ասաց. «Ռաբբի՛, դո՛ւ ես Աստծու Որդին, դո՛ւ ես Իսրայէլի ագաւորը»:
Յիսուս պատասխան տուեց նրան ու ասաց. «Նրա համա՞ր ես հաւատում, որ քեզ ասացի, թէ՝ թզենու տակ տեսայ քեզ. դրանից շատ ավելի մեծ բաներ պիտի տեսնես» (Ավետարան ըստ Հովհաննեսի 1: 45-50): Հավատը տարածելու, չար ոգիներին քշելու ու բժշկելու համար Հայաստանում հեթանոսները մաշկեցին նրան և երեսնիվայր խաչեցին: Ըստ աղբյուրների, նա թաղվել է այսօրվա Արցախի տարածքում: Բարդուղիմեոսը կամ Նաթանայէլը քրիստոնեությունը բերեց հայերին և իր զոհաբերությամբ նրանց հոգիներում սերմանեց հավատարմություն մինչև մահ` իրենց պապենական ավանդույթների նկատմամբ և զարմանալու ունակություն` նրանց իմացության ու ըմբռնման սահմաններից դուրս գտնվող ամեն ինչի վրա:
Հայաստանի` նրա պատմության, մշակույթի, խոհանոցի և արդի ժամանակաշրջանի մասին ես իմացա Սլովակիայում բնակվող երկու հայերի` գիտնական Աշոտ Գրիգորյանի ու նրա տիկնոջ` վիրտուոզ դաշնակահարուհի Հասմիկի շնորհիվ: Աշոտ Գրիգորյանի ջանքերով Հայաստանն ու նրա պատմությունը հայտնի դարձան Սլովակիայում: Աշոտի շնորհիվ Հայաստանը նույնպես ճանաչում է Սլովակիան և գնահատում այն: Հայաստանը պետք է շնորհակալություն հայտնի Աշոտ Գրիգորյանին այն բանի համար, որ 2004 թվականի նոյեմբերի 30-ին Սլովակիայի խորհրդարանը բանաձև ընդունեց այն մասին, որ 1915 թվականին Օսմանյան կայսրությունում 1,5 միլիոն հայերի տառապանքները ցեղասպանություն են եղել, և այն մարդկության դեմ հանցագործություն է:
Սլովակիայի խորհրդարանում նա միանձնյա հանդիպումներ է ունեցել քաղաքական
կուսակցությունների բոլոր խմբակցությունների ղեկավարների հետ և պատրաստել նրանց այդ քվեարկությանը: Ես միջնորդություն ներկայացրեցի խորհրդարանում բանաձևի ընդունման համար, և լիագումար նստաշրջանում բանավեճերի ու քվեարկության ընթացքում կարելի էր տեսնել մի մարդու, ով միայնակ և լարված կանգնած էր խորհրդարանի պատշգամբում: Այդ մարդն Աշոտ Գրիգորյանն էր, ում Սլովակիայի կառավարության անդամներից մեկն անվանեց Սլովակիայում հայկական լոբբի:
2010 թվականի գարնանն Աշոտ Գրիգորյանը հրավիրեց ինձ Արցախի խորհրդարանական ընտրություններին որպես դիտորդ: Այս իրադարձության շնորհիվ ես ծանոթացա այդ փոքրիկ` 138.000 բնակչություն ունեցող անկախ հանրապետության հետ, որը հայերի բնօրրանն է, սակայն դեռևս դե յուրե ճանաչված չէ աշխարհի կողմից:
Ես հանդիպեցի հպարտ հայերին, ճանաչեցի մի փոքր երկիր, որն անվանեցի «Ավետյաց երկիր»: Հայաստանը նաև Աշոտի կինն է` նուրբ, գեղեցիկ դաշնակահարուհի Հասմիկն իր հիասքանչ համերգներով Բրատիսլավայում և հյուրընկալությամբ: Որպես տանտիրուհի, նա մեզ հյուրասիորւմ էր համեղ ուտեստներով: Տոնախմբությունների ժամանակ նա և Աշոտը հյուրասիրում էին շատ համեղ հայկական խորովածով և գերազանց հայկական կոնյակով: Հասմիկը երկար և խիզախորեն պայքարեց ծանր հիվանդության դեմ: Այսօր նա այլևս մեզ հետ չէ, բայց չպետք է մոռանալ նրա մասին, և մենք միշտ կհիշենք նրան սիրով ու երախտագիտությամբ: Ներկայումս Աշոտի երկու դուստրերը` Անին և Տաթևիկը, ապրում են Լոնդոնում: Անին ամուսնացել է, և ունի որդի` Գաբրիել անունով: Հասմիկի օրիորդական ազգանունը Գաբրիելյան էր:
Եկեք պատկերացնենք, որ Բարդուղիմեոս-Նաթանայէլ առաքյալն այսօր գնում է և տեսնում թզենու տակ նստած Աշոտ Գրիգորյանին ու ասում նրան. «Արի, ես քեզ ցույց տամ մարդանց, ովքեր սիրում են իրենց ժողովրդին ու մշակույթն ավելի շատ, քան հայերը, և ես քեզ կհյուրասիրեմ կոնյակով, որը գերազանցում է 20-ամյա հայկական Արարատ կոնյակը»: Աշոտը վստահորեն նրան կպատասխաներ. «Ի՜նչ էս ասում, ոչ ոք չի՛ կարող սիրել իր ժողովրդին ավելի, քան հայերը, իսկ կոնյակի մասին ես նույնիսկ չե՛մ ուզում խոսել»:
Աշոտ Գրիգորյան: Ընկե՛ր, սիրո՛ղ ամուսին, հա՛յր, պապի՛կ և ճշմարի՛տ, իսկակա՛ն հայ:
Ֆրանտիշեկ Միկլոշկո
Սլովակիայի Ազգային խորհրդի առաջին նախագահ,
հայտնի քաղաքական և հասարարական գործիչ, հրապարակախոս,
2019թ. Սլովակիայի նախագահի թեկնածու
Փետրվար 2019թ., Բրատիսլավա
ԵՀՄՖ մամլո քարտուղարություն
Բրատիսլավա
04.03.2019թ.