Մի անհայտ տոհմի պատմություն․ NEWSPRESS.am-ի բացառիկ լուսանկարները
Գիտությունն ու տեխնիկան զարգանում են, թողարկվում են նոր սերնդի սմարթֆոններ ու լուսանկարչական սարքեր, սակայն շատերը հիանում են 19-20-րդ դարի լուսանկարներով։ Այդ ժամանակաշրջանում, երբ նոր էին լույս աշխարհ գալիս լուսանկարչական սարքերը, մարդիկ լուսանկարվում էին ընտանիքով, տոհմով։ Շատ ժամանակ մարդիկ լուսանկարում էին նաև իրենց մահացած երեխաներին ու այդպես պահում էին իրենց երեխայի առաջին ու վերջին լուսանկարը։
Տոհմական լուսանկարներ նկարվում էին նաև արևելյան ու արևմտյան Հայաստանում։ Բայց թերթելով արխիվները՝ տեսնում ենք, որ այդպիսի լուսանկարներ շատ քիչ են պահպանվել։ Շատ դեպքերում նույնիսկ լուսանկարում պատկերված մարդկանց ժառանգներն անգամ չեն էլ կարող պատկերացնել, որ այդ պատմական լուսանկարը պահպանվում է Հայաստանի կամ աշխարհի մեկ այլ երկրի արխիվներից մեկում։
Հայաստանի Ազգային գրադարանի լուսանկարների արխիվում պահպանվում են Փափազյանների տոհմական լուսանկարները։ Լուսանկարների մասին ոչ մի հիշատակություն չկա։ Չեն պահպանվել փաստեր այն մասին, թե ով է լուսանկարները հանձնել արխիվին, ի՞նչ պատմություն ունի այդ տոհմը, ովքե՞ր են պատկերված լուսանկարում և ո՞րտեղ են հաստատված նրանք հիմա։ Նույնիսկ անհայտ է, թե ո՞վքեր են Փափազյանների տոհմի անդամները։
Թերթելով Փափազյանների տոհմի լուսանկարները՝ հասկանում ես, որ այդ տոհմին պատկանող մարդիկ հաստատված են աշխարհի տարբեր երկրներում, քանի որ լուսանկարներից մի քանիսը նկարված է Կ․Պոլիսում, մի մասը՝ Թիֆլիսում, մի մասը՝ Անգլիայում ու եվրոպական այլ երկրներում։
Ու փաստացի բաժան-բաժան եղած այս տոհմի լուսանկարները հիմա համախմբված են մեկ վայրում, իսկ տոհմի մասին ոչ մի տեղեկություն չկա։ Նրանց միավորում են այս լուսանկարները, անհայտության մեջ թափառող նրանց միասնական, բայց անհայտ հուշերն ու պատմությունները։
Լուսանկարները NEWSPRESS.am-ին տրամադրել է Հայաստանի ազգային գրադարանի լուսանկարների բաժինը։