Սպասվող ակտիվացումներ՝ ղարաբաղյան կարգավորման ճակատում
Ռուսաստանի ԱԳ նախարար Սերգեյ Լավրովը Ղարաբաղյան հակամարտության կարգավորման գործընթացը երեկ քննարկել է ԵԱՀԿ գլխավոր քարտուղար Թոմաս Գրեմինգերի հետ հանդիպման ժամանակ։
Վերջինս Լավրովի հետ հանդիպումից հետո տեղի ունեցած ասուլիսի ժամանակ հայտարարել է, որ ռուսական արտաքին քաղաքական գերատեսչության ղեկավարն իրեն տեղեկացրել է ապրիլի 15-ին Մոսկվայում տեղի ունեցած Հայաստանի, Ադրբեջանի և Ռուսաստանի ԱԳ նախարարների հանդիպման արդյունքների մասին։
Հիշեցնենք, որ հանդիպմանը մասնակցել են նաև ԵԱՀԿ ՄԽ եռանախագահները և ԵԱՀԿ գործող նախագահողի անձնական ներկայացուցիչը։ Թոմաս Գրեմինգերը իր խոսքում շեշտել է, որ Ռուսաստանի ԱԳ նախարարը բավական վստահ է եղել իր խոսքում և կարծիք է հայտնել, որ Ղարաբաղյան հակամարտության կարգավորման հարցում ներկայում ընթանում են ճիշտ ճանապարհով։ Մինչ այս, Չինաստան է մեկնել Ադրբեջանի նախագահ Իլհամ Ալիևը։ Սպասվում է, որ այսօր արդեն այնտեղ կմեկնի նաև Ռուսաստանի նախագահ Վլադիմիր Պուտինը։ Պաշտոնապես հաստատվել է, որ Չինաստանում Պուտինն ու Ալիևը հանդիպելու են։ Հանդիպման օրակարգում, բացի երկկողմ հարաբերություններից և ռեգիոնալ օրակարգից, անշուշտ, կլինի նաև ղարաբաղյան կարգավորման հարցը։
Գոնե Լավրովի լավատեսությունը, որի մասին բարձրաձայնել է Գրեմինգերը, հուշում է, որ հարցին անդրադարձ կլինի։ Այս ամսվա վերջին էլ Հայաստան կժամանի Ռուսաստանի վարչապետ Դմիտրի Մեդվեդևը՝ մասնակցելու ԵԱՏՄ միջկառավարական խորհրդի նիստին։ Մեդվեդևն, իհարկե, այն անձն էր, ով 2016-ին դեռ, խոսեց ղարաբաղյան կարգավորման մի պլանի մասին, որը նաև կարելի է համարել ռուսական պլան։
Այն հիմնականում հայտնի է․ հիմքում Մադրիդյան սկզբունքներն են՝ ուժի չկիրառում, տարածքային ամբողջականություն, ինքնորոշման իրավունքի իրացում, մնացած դետալներով հանդերձ, ընդամենը որոշակի սրբագրումների ենթարկված, հերթականության հարցում որոշակիորեն փոփոխված։ Այս ակտիվ այցերի ու փոխայցերի համատեքստում չունենալ տպավորություն, որ ղարաբաղյան կարգավորման ճակատում ինչ-որ հետաքրքիր երթևեկ կա քաղաքական-դիպլոմատիկ առումով, կնշանակի ընդհանրապես չունենալ քաղաքական հոտառություն։
Ուստի, մնում է հասկանալ, թե կոնկրետ ինչ քայլեր են սպասվում առաջիկայում, և դրանք որքան են հայանպաստ կամ ադրբեջանամետ, կամ որքանով է պահպանված «Ղարաբաղյան հակամարտությունում չեն լինելու հաղթողներ և պարտվողներ» թեզի թելադրած բալանսը, որ Ադրբեջանի պառլամենտի ղեկավարն էլ իր հերթին է հորդորել ադրբեջանցի պառլամենտականներին՝ զերծ մնալ ղարաբաղյան կարգավորման մասով ռազմատենչ հռետորաբանությունից։
Լավրովի լավատեսությունը հուշում է, որ առաջ է մղվել ռուսական պլանը, ինչը ուղղակի նշանակում է, որ Բոլթոնյան կամ ամերիկյան պլանը տեսադաշտից հեռացվել է կամ մղվել լուսանցք։ Լավրովի լավատեսությունը նաև հուշում է, որ հակամարտող կողմերից ամենից «անհուսալին» համարվող Երևանը, որի արևմտամետ նկրտումների մասին ռուսական մեդիան ամիսներ շարունակ էր բարձրաձայնում, արդեն լիովին գտնվում է ռուսական գծի մեջ ու գոնե Ղարաբաղյան հարցի մասով «խաղեր չի տա»։
Միաժամանակ, շատ սիմվոլիկ է Ալիև-Պուտին սպասվող հանդիպումը Պեկինում։ Չինաստանը ձգտում է ԵԱՏՄ-ի հետ առանձնակի խորը և ընդլայնված հարաբերություններ ունենալ։ Համաձայնագրերն այս առչնությամբ արդեն միության անդամ երկրների պառլամենտներում են։
Մոսկվան նաև ձգտում է Բաքվին ինչ-որ տեղ ապահովել իր ստեղծած ռեգիոնալ-քաղաքական միավորներում։ Ու այս բավական խոշոր ու նուրբ կոմբինացիա ունեցող գործարքում միայն ժամանակը ցույց կտա, թե ինչ արժեք ունի ղարաբաղյան խաղաթուղթը, ու ինչ կշահի կամ կկորցնի հայկական կողմը։
NEWSPRESS.am