Ես մտածում էի՝ արդյոք սա՞ նկատի ուներ Փաշինյանը, երբ խոսում էր հարկադրված զիջումների անհրաժեշտության մասին․ Լապշինը՝ Հոխիկյանի հայտարարության մասին
Բարեկամնե՛ր, ինձ խնդրել են մեկնաբանել լրագրող Նաիրի Հոխիկյանի հայտարարությունները իմ, Նիկոլ Փաշինյանի և վարչապետի նախկին մամուլի քարտուղար (այսօր Կիևում ՀՀ դեսպան) Վլադիմիր Կարապետյանի զրույցի վերաբերյալ:
Այս մասին ֆեյսբուքյան իր էջում գրել է բլոգեր Ալեքսանդր Լապշինը՝ արձագանքելով լրագրող, մեդիափորձագետ Նաիրի Հոխիկյանի հայտարարությանը՝ Նիկոլ Փաշինյանի վարչախմբի կողմից վաղօրոք պլանավորած լինելու, Արցախի շրջանների, բերդաքաղաք Շուշիի դավաճանական հանձնման եւ այլնի մասին․․․
Բլոգերը մասնավորապես գրել է․ «Որքան ես կարողացա հասկանալ Նաիրիի հոդվածի թարգմանությունից, նա այնտեղ ինձ նշում է այն իմաստով, որ ես իբր քննարկել եմ Նիկոլ Փաշինյանի և Վլադիմիր Կարապետյանի հետ Արցախը հանձնելու պլանները, որ իբր Կարապետյանն ասել է, որ «եթե մի քանի հազար հայ մահանա, դա սարսափելի չէ», և որ եթե ես չդադարեմ քննադատել Ադրբեջանին, ապա ավելի լավ է չգամ Հայաստան: Եթե ես այնքան էլ լավ չեմ հասկանում տեքստի էությունը՝ ներողություն եմ խնդրում, դրանք Google-ի թարգմանչի մեղավորությունն է»,-գրել է Լապշինը և պարզաբանել Նաիրի Հոխիկյանի հայտարարությունը՝ կապված իր հետ։
Լապշինը նշել է, որ 2019-ի գարնանը Նաիրի Հոխիկյանը զանգահարել է իրեն և ասել, որ Գավառում տնտեսական ֆորում է լինելու։ Նա բլոգերին հրավիրել է որպես հյուր:
«Հոխիկյանն ասաց, որ վարչապետ Փաշինյանը ներկա է գտնվելու այնտեղ, և ես հնարավորություն կունենամ ծանոթանալու նրան: Ես համաձայնեցի: Ավելին, երբ ես Բելառուսի բանտում էի (մինչ Բաքու արտահանձնելը), Փաշինյանը, Էդմոնդ Մարուքյանի հետ միասին, ցույց կազմակերպեց Երևանում Բելառուսի դեսպանատան առջև՝ պահանջելով ազատել ինձ: Սա իմ հնարավորությունն էր շնորհակալություն հայտնել այս մարդկանց իմ ազատազրկման ողբերգական օրերին ցուցաբերած աջակցության համար:
Ֆորումից հետո Գավառում ֆուրշետ էր, որտեղ հանդիպեցինք ես, Նիկոլ Փաշինյանը, Վլադիմիր Կարապետյանը և Նաիրի Հոխիկյանը: Այնտեղ էլի մարդիկ կային, պարզապես նրանց չեմ ճանաչում, ամենայն հավանականությամբ՝ վարչապետի անվտանգությունը:
Այս հանդիպման ընթացքում ես խոսեցի Նիկոլ Փաշինյանի հետ այն մասին, թե ինչ էր ինձ հետ տեղի ունեցել Ադրբեջանում՝ Արցախ կատարած իմ այցի պատճառով և Ալիևի ռեժիմի դեմ դատական հայցի մասին․․․
Նիկոլն իր հավանությունը տվեց և ասաց, որ եթե ինչ-որ բանով կարող է օգտակար լինել, ապա ես ցանկացած պահի կարող եմ կապվել իր հետ: Վլադիմիր Կարապետյանը կանգնած էր մոտակայքում և զրույցի ընթացքում ասաց, որ Հայաստանն իր պատմության մեջ դժվարին ժամանակաշրջան է ապրում, գտնվում է ճնշման տակ, և Արցախում փոխզիջումներն անխուսափելի են շրջափակումից և տնտեսական ճգնաժամից դուրս գալու համար: Նա նաև ասաց, որ երկրի տնտեսության բնականոն գործունեության և շրջափակումից ու ճգնաժամից դուրս գալու համար անհրաժեշտ է բանակցություններ վարել հարևանների հետ: Նա նաև ավելացրեց, որ առաջիկա տարիներին իրավիճակը կարող է փոխվել, և ես պետք է հետևեմ, թե ինչ է կատարվում տարածաշրջանում, որպեսզի իրազեկված լինեմ։
Հետո Sputnik Արմենիայի եթերում նրանք գրեցին վարչապետի հետ իմ հանդիպման մասին, այսինքն՝ դա բացարձակ բացման միջոցառում էր, հրապարակային, ոչ մի գաղտնիք:
Ահա ամենը․․․ ուրիշ ոչինչ չկար: Մնացած ամենը, ինչ գրված է Նաիրի Հոխիկյանի հոդվածում, ինձ համար դժվար է մեկնաբանել, քանի որ այս խոսակցություններն ինձ հետ չեն անցկացվել: Ես երբեք չեմ լսել մեջբերում «հազարավոր սպանված հայերի» մասին, և ոչ Նիկոլ Փաշինյանը, ոչ էլ Վլադիմիր Կարապետյանը չեն հայտարարել ինձ հետ հանդիպման նման բան։
Ոչ ոք ինձ չի ասել, որ եթե ես չդադարեցնեմ քննադատել Ադրբեջանին, ապա չպետք է գամ Հայաստան: Ընդհակառակը, ինչպես վերը ասացի, Փաշինյանն ինձ ասաց, որ ես կարող եմ դիմել նրան, եթե նա ինչ-որ կերպ կարող է օգտակար լինել: Եվ, անկեղծ ասած, ո՞վ եմ ես, որ պետության ղեկավարը ճանապարհորդ բլոգերի հետ քննարկի «հազարավոր սպանված հայերի» հարցը:
Բնականաբար, 2020-ի աշնանային պատերազմից հետո մենք բոլորս (և ես նույնպես) մտածում էինք՝ Արցախի կորուստը նախապես պլանավորվա՞ծ էր, թե՞ ոչ: Իհարկե, ես մտածում էի՝ արդյոք սա՞ նկատի ուներ պետության ղեկավարը, երբ խոսում էր Արցախում ճգնաժամը հաղթահարելու և հարկադրված զիջումները հաղթահարելու անհրաժեշտության մասին, թե՞ ոչ: Ես չգիտեմ, համենայն դեպս, տեղի ունեցավ աղետ և դա ինձ ցավ է պատճառում, ինչպես Հայաստանի ամբողջ ժողովուրդը: Բոլորն էլ հասկանում էին, որ ինչ-որ պահի Արցախում հակամարտությունը ինչ-որ կերպ լուծվելու է, և որոշ հողեր պետք է հանձնել հօգուտ Բաքվի: Բայց նման գնով՝ դա, իհարկե, ողբերգություն է:
Բնականաբար, պատերազմի տարիներին ես չգիտեի և չէի կարող իմանալ, թե ինչ է լինելու Շուշիի հետ: Իր հոդվածում Նաիրին գրում է, որ ես դեռ հոկտեմբերին իրեն ասացի, որ «Շուշին կհանձնվի, հետո պատերազմը կավարտվի»: Մեր մեջ երբեք նման խոսակցություն չի եղել:
Համոզված էի, որ Հայաստանը կդիմանա դրան և կհավատա դրան մինչև վերջ, չնայած շրջապատի շատ հայ վերլուծաբաններ ասում էին. «Ամեն ինչ արդեն որոշված է, նրանք կհանձնեն Արցախը»:
Ես հարգում եմ Նաիրի Հոխիկյանին, նա տաղանդավոր լրագրող է և Հայաստանի մեծ հայրենասեր է: Ինձ համար անհասկանալի է, թե ինչով է նա առաջնորդվել, երբ հրապարակել է այս հոդվածը՝ այնտեղ նշելով իմ անունն ու խոսակցությունները, որոնց ես երբեք չեմ մասնակցել: Իրականում մեր հանդիպման ժամանակ տեղի ունեցած ամեն ինչ գրել եմ վերևում:
Ես չեմ կարող պատասխանատվություն կրել Նաիրիի հայտարարությունների և արժեքավոր դիտարկումների համար:
Հ․Գ․ Ես չգիտեմ, թե ինչու է Նաիրին ձայնագրում իմ զրույցը նրա հետ պատերազմից հետո, որտեղ ես ցավով ասում եմ, որ փորձում եմ հասկանալ, թե ինչ են ասել Նիկոլ Փաշինյանն ու Վլադիմիր Կարապետյանը Գավառի այդ հանդիպմանը: Իմ խոսքերում գաղտնի և կոմպրոմատային ոչինչ չկա, բայց ինձ թվում է, որ դա իր կողմից այնքան էլ պարկեշտ չէր: Ես հեռու եմ հայկական քաղաքականությունից, բլոգեր եմ և ճանապարհորդ, և կարծում եմ, որ սխալ է փորձել ինձ ներքաշել քաղաքական բախումների մեջ»,-գրել է բլոգեր Լապշինը։