Հովոն 21-րդ դարի առաջին ծնունդն էր. «երեխեքին զանգել են տվել տուն, որ հրաժեշտ տան մեզ». 76 զինվոր կռվել է «Յաշմա»-ի 300 զինյալի դեմ (լուսանկարներ)
Հովո Մանվելի Ստեփանյանը ծնվել է 2001 թվականի հունվարի 1-ին՝ Լոռու մարզի Վանաձոր քաղաքում:
Հովոն 21-րդ դարի առաջին ծնունդն էր, իր քույրերի կրտսերն ու ընտանիքի միակ արու զավակը: Դեռ այն ժամանակ Հովոյի ծնունդն աննկատ չմնաց։ Ոչ միան տեղական լրատվամիջոցները, այլև ՏԻՄ-ն անտարբեր չմնաց դարի առաջին ծննդի նկատմամբ։
Երբ ժամանակը եկավ, Հովոն իր հասակակիցների հետ մեկնեց ծառայության։ Նա Մարտունի 3-րդ պաշտպանական զորամասի 7-րդ վաշտից էր․․․
Երբ Հովոն մեկնում էր ծառայության, ոչ մեկի մտոքով անգամ չէր կարող անցնել, թե ինչ կարող է լինել։ Ծնողները հպարտ էին՝ բանակ էին ճանապարհում իրենց հասած որդուն։ Նպատակներ էին դրել իրենց առջև ու ծրագրեր կազմել․․․․
Ծառայությունը անցնում էր հանգիստ, խաղաղ․․․ չկար տրտնջոց, դժգոհություն․ ամեն ինչ լավ էր ու լավ կլիներ, եթե 2020 թվականի սեպտեմբերի 27-ին չսկսվեր Արցախյան երկրորդ պատերազմը․․․
Պատերազմն սկսելուց հետո Հովոյի կապը ծնողների հետ միշտ եղել է, բայց ամեն անգամ նա հանգստացրել է ծնողներին, թե՝ «մեզ կռվի չեն տանում»։
Հովոյի վերջին զանգը հոկտեմբերի 10-ին էր՝ ժամը 16։00-ից հետո․․․
Մայրը՝ Նունեն, NEWSPRESS.am-ի հետ զրույում նկատեց, որ որդու ձայնը լավ էր, ուրախ․․․ դա ինչ-որ տեղ հանգստացրել է մորը, բայց այդ զանգից հետո այլևս լուր չեն ունեցել։
Ինչպես հետո է պարզվել, հաջորդ օրը՝ հոկտեմբերի 10-ի առավոտյան ժամը 9-ին Ջալալ Հարությունյանի հրամանով վաշտի 76 զինվորի տարել են Հադրութ։
Երբ ծնողներն սկսել են փնտրել, հարց ու փորձ անել, վարչակազմից տղայի հորը՝ Մանվել Ստեփանյանին հարցրել են, թե ո՞ր զորամասում է եղել որդին ու երբ իմացել են Մարտունի 3-ում է եղել՝ ասել են՝ «ցավակցում ենք»...
Այս պատասխանը իհարկե մտահոգվելու տեղիք է տվել, բայց ծնողները չեն հուսահատվել: Անգամ այդ օրերին գերիներից մեկին նմանեցրել էին իրենց որդու հետ ու նրան տեսնելու նոր հույս է արթնացել: Բայց ապրիլի 14-ին իմանալով, որ նորից 60 հոգու ԴՆԹ-ի համընկնում է եղել՝ հայրը որոշել է ևս մեկ անգամ գնալ և տեղեկություն ստանալ...
Հաջորդ օրը՝ ապրիլի 15-ին իմացել են՝ ԴՆԹ թեստը համընկել է...
Հովոյի մարմինն ամփոփված է Եղբայրական գերազմանում, բայց ծնողներն ուզում են նա իր շիրիմն ունենա, ինչի համար քայլեր են ձեռնարկել...
Վերջին հրաժեշտը
Մինչև հոկտեմբերի 10-ը Մարտունի 3-րդ պաշտպանական զորամասի զինվորները եղել են զորամսում: Հոկտեմբերի 10-ին ժամը 16:00-ից հետո զանգահարել են տուն՝ ծնողներին: Վերջիններս այս մասին պարզել են միմյանց հետ շփման ընթացքում: Պարզվում է տղաներին հրաման է եղել, որ այդ ժամերին տուն զանգեն՝ ծնողների հետ խոսելու: Կամ, ինչպես ծնողներն են ասում՝ «երեխեքը զանգել էին վերջին հրաժեշտը տան»՝ երևի չգիտակցելով, որ դա լինելու է վերջին զանգը...
Հաջորդ օրը, հրաման է եկել Ջալալ Հարությունյանից, որ կոնկրետ այդ պոստերում հարձակում է սպասվելու և խաբելով՝ տարել են ապահով վայր, սակայն որոշումը եղել է կոնկրետ Հադրութ տեղափոխել, որը հանձնված է եղել հոկտեմբերի 9-ից, բայց վաշտը տեղափոխել են հոկտեմբերի 11-ին:
76 հայ քաջ տղերքը կռվել են Ադրբեջանի «Յաշմա» էլիտար բրիգադի 300 հատուկ պատրաստված զինյալների դեմ...
Ոչ մի օգնություն հայկական կողմից...
Ծնողները պարզել են նաև, որ զինվորներին հաջողվել է կապ հաստատել, և տեղեկացնել, որ իրենց նոր իրենց ուժ է հարկավոր և այլևս չեն կարողանում դիմադրել, բայց նրանց այդպես էլ օգնություն չի հասել:
Ավելի ուշ ծնաղներն իմացել են, որ իրենց որդիների կռիվը թշնամու դեմ տևել է 45 րոպեից մինչև մեկ ժամ:
Բոլոր տղաները հերոսաբար ընկել են մարտնչելիս:
Դեպքի առթիվ հարուցվել է քրեկան գործ, որի շրջանակում էլ կպարզվի, թե ի՞նչ դավադրություն է կազմակերպվել տղաների նկատմամբ և ում մեղքով է 76 զինվոր նահատակվել՝ անհավասար մարտում...
Նկատենք, որ գործի պատասխանատուները՝ Ջալալ Հարությունյանը, գնդի հրամանատար Գոռ Իշխանյանը, գումարտակի հրամանատար Մխիթար Ավանեսյանը, Հադրութում կորպուսի հրամանատար Կարեն Առուստամյանը, ՊԲ շտաբի պետ Կամո Վարդանյանը:
Նկարներում աջից՝ Հովո Մանվելի Ստեփանյանն է, իսկ ձախից Գոռ Հովսեփի Ղևոնդյանն է՝ Հովոյի բակի ընկերը, ով պատերազմի ժամանակ Ջաբրաիլում հերոսաբար ընկել է: Գոռի պատմությանն անդրադարձել ենք առանձին հոդվածով...
Արմինե Մկրտումյան