Փաշինյանի գործիքը դառնալու տհաճ արվեստը. «Սպայկա»-ի սեփականատիրոջ ամոթալի օրինակով
2018 թվականից սկսած, հետհեղափոխական Հայաստանում իրավապահները մեկը մյուսի ետևից, իրար հերթ չտալով, գնում էին երկրի «ամենախոշոր ձկների» հետևից՝ քրեական գործեր կախելով նրանց գլխին: Ավելի քան պարզ էր, թե ինչու: Մի մասին քաղաքական առումով էր պետք չեզոքացնել, ենթարկեցնել, մյուսներից ընդամենը փող էր պետք:
Եվ հենց այդ ժամանակից էլ պղտոր ջուրը սկսեց պարզվել. աղբը սկսեց բարձրանալ ջրի երես, իսկ ավելի սկզբունքայինները տեղի չտվեցին:
Եվ այսպես, 2019 թվականի ապրիլի 5-ին, ՊԵԿ-ը «Սպայկա» ընկերության տնօրեն Դավիթ Ղազարյանին կալանավորելու միջնորդություն ներկայացրեց դատարան: Դատարանն այն բավարարեց ապրիլի 8-ին:
ՊԵԿ-ը պնդում էր, որ բեռնափոխադրումներով զբաղվող այս խոշոր ընկերությունը հարկային պարտավորություններից խուսափելով 7 միլիարդ դրամի վնաս է հասցրել պետությանը: Ընկերությունը չէր ընդունում մեղադրանքը:
Մեկ ամիս էլ չանցավ, և մայիսի 4-ին պարզ դարձավ, որ դրա նախորդ օրը ընկերության տնօրեն Դավիթ Ղազարյանը Գլխավոր դատախազության որոշմամբ ազատ է արձակվել: Այլ խոսքով՝ 25 օր պահանջվեց իշխանություններից «կոտրել» Ղազարյանին:
ՊԵԿ-ն իր հերթին հայտնեց, որ վերացել են «Սպայկա» ընկերության գլխավոր տնօրեն Դավիթ Ղազարյանին կալանքի տակ պահելու հիմքերը, ինչպես նաև այն, որ քրեական գործի շրջանակներում վերջինս միասնական հաշվեհամարին վճարել է մեկ միլիարդ դրամ գումար, որոշում է կայացվել խափանման միջոցը՝ կալանավորումը փոփոխելու մասին:
Դավիթ Ղազարյանն ու նրա հետ կապվող 7 մլրդ դրամի վնասը լայն հանրության համար հերթական հիշողություն դարձան:
«Սպայկա»-ի՝ երեխեքի արևով երդվող, միակ սեփականատեր Ղազարյանի անունը մամուլ վերադարձավ միայն վերջերս՝ նոյեմբերի 23-ին, երբ նա արդեն հետպատերազմական Հայաստանում գնացել էր գլուխ խոնարհելու և հավանաբար նաև սեղմելու Գերագույն գլխավոր կապիտուլյանտի ձեռքը: Այդ ընդունելությանը, հիշենք, մասնակցում էր նաև Menu.am ընկերության հիմնադիր Վահան Քերոբյանը, ով այդ հանդիպումից ընդամենը 3 օր անց նշանակվեց Էկոնոմիկայի նախարար:
Այստեղ մի փոքր կանգ առնենք ու ընթերցողին հիշեցնենք Քերոբյանի մի գրառում հենց «Սպայկա»-ի ու հենց Ղազարյանի մասին, որտեղ Քերոբյանը, որպես ընկերության շուրջ ստեղծված իրավիճակի լուծում, առաջարկում էր ««Սպայկա»-ին տրված արտոնությունները դարձնել բաժնեմաս, արագ միջնորդել, որ վարկային միջոցները գան ու դառնան լոլիկ ու 500 աշխատատեղը դարձնել 1500»։ Քերոբյանը ոչ այնքան թաքուցյալ կերպով նաև մեղադրում էր Ղազարյանին, որ նա հարկերը վճարել է «համապատասխան կաբինետներում» (գրառումն ամբողջությամբ՝ ստորև ներկայացված ֆոտոշարքում):
Հատված Քերոբյանի գրառումից
Ինչևէ: Եթե հիմա ամեն ինչ իդեալական է, և «Սպայկա» ընկերությունը հարկերը «համապատասխան կաբինետներում» չի վճարում, ապա ինչպես է ստացվել, որ Ղազարյան Դավիթը հայտնվել է սամվելալեքսանյանների, խաչատուրսուքիասյանների ու վահանքերոբյանների հետ նույն ցուցակում:
Եթե Ղազարյանն իսկապես օրինական հարկատու է, և «համապատասխան կաբինետներում նստողներին» չի վճարում, ապա ինչո՞ւ էր լծվել պատերազմի զոհերի դիակները թաքցնելու իշխանության մեծագույն պղծությանը՝ տրամադրելով ընկերության սառնարանները և լռելով միաժամանակ: Ինչո՞ւ էր և ինչու է սսկվել ու որպես ազնիվ մեկը իշխանությունների «աչքը չի հանում», թե՝ ախր ինչո՞ւ եք թաքցնում: Ախր այսքան դիակ միայն իմ ընկերության սառնարաններն են տեղափոխել: Ի դեպ, արդեն պատերազմի սկզբի օրերից մինչև բոլորովին վերջերս:
Ինքն էլ ականատես է, ինքն էլ փաստեր ունի և կարող է խոսել: Չի խոսում, ուրեմն «իր աչքը արդեն հանել են»՝ հակառակ կողմից:
Եթե Ղազարյանը «համապատասխան կաբինետներում նստողներին» չի վճարում, էլ ինչո՞ւ է ինքը, որոշ տեղեկություններով, նաև իր աշխատակիցներին, քարշ գալիս ու քարշ տալիս կապիտուլյանտի հետևից Երևանի փողոցներում՝ պարբերաբար լսելով «Նիկոլ, դավաճան» վանկարկումները, որն անուղղակիորեն վերաբերում է այդտեղով քայլող բոլոր «խոշոր ձկներին»: Մնացածը ենթականեր են. նրանց կարող են սպառնալ, պարտադրել, վճարել, կամ պարզապես նույն համոզմունքն ունենալ Փաշինյանի հետ և այլն: Նախկին ընդդիմադիր կեցվածք ունեցող Ղազարյանը, սակայն, որն այն ժամանակ կարծում էր, թե «ՊԵԿ-ն ուզում է կտրել «Սպայկա»-ի վիզը», չէր կարող «հենց այնպես», «առանց համապատասխան կաբինետներում վճարելու», գնալ իր վիզը կտրել ցանկացող իշխանության հետևից: Բայց գնում է: Ուրեմն «վիզն էլ են կտրել»:
Եթե դրան էլ ավելացնենք մամուլում հրապարակված տեղեկությունն այն մասին, որ փոխվարչապետ Տիգրան Ավինյանը Պետական եկամուտների կոմիտեի նիստում առաջարկել է Թուրքիայի հետ սահմանի վերաբացումից հետո Թուրքիայից խոշոր ծավալների ուղիղ ներկրումները թույլ տալ միայն բեռնափոխադրող «Սպայկա» ընկերությանը, ապա պատկերն ամբողջական կլինի:
Իսկ մեր հանրությունն օլիգարխներից, նախկիններից ու վատ բարքերի վերադարձից է վախենում: Ղազարյանը, ի թիվս վերը թվարկված գործարարների, պակա՞ս պատվազրկվելու խայտառակ օրինակ է...