Պետության աղքատ, բայց հպարտ ու դուխով «վարչապետները», «թամաշա» անողներն ու կոստյումով խաբողները
Յուրաքանչյուր առավոտ, ինչպես դասականը կասեր, Հայաստանում 3 միլիոն վարչապետ է արթնանում. աղքատ, բայց հպարտ վարչապետներ, գործազուրկ, բայց դուխով վարչապետներ, բյուջեն թալանելու մեղադրանքով հնին հեռացրած ու նոր իշխանության պարգևատրումներով ուրախացող վարչապետներ, հնի ստերից հոգնած ու նորի անկատար խոստումներին ծափահարող վարչապետներ...
Մի խոսքով, տեսականու պակաս չկա, կա միայն տարբերություն իրական ու շարքային վարչապետի միջև.
իրականն օգտվում է բարիքներից, ապրում երկրի նախկին ղեկավարի ամառանոցում,
օգտագործում գերթանկարժեք ծառայողական ավտոմեքենաներ՝ ընտանեկան կարիքների համար, պատվավոր, սպասված ու թանկագին հյուրի կարգավիճակով մտնում է էլիտար հյուրատներ՝ «ոսկեզօծ զուգարաններով»... ու, որ ամենակարևորն է, այս ամենը աղքատ, բայց հպարտ ու դուխով վարչապետներին «զեկուցում է» որպես երկրի բարեփոխումներ...
Քաղաքացի «վարչապետներն» էլ հավատում են իրենց թավշյա հեղափոխությանն ու «փրկչին» և փառավորվում նրա բարեկեցիկ կյանքով՝ շարունակելով հավատալ, որ այնուամենայնիվ երկրի տերն իրենք են... Այդ է պատճառը, որ ի՞նչ է փոխվել հեղափոխությունից հետո հարցին, մեկ պատասխան կա՝ «էս մարդն էսքան բան արեց»... թե ի՞նչ արեց «էդ մարդը», որպես կանոն, նրանք կոնկրետ պատասխան չգիտեն:
Այս հարցի պատասխանը, իր 100+1 փաստով, չի կարող տալ նույնիսկ «բարեփոխումների» հեղինակ վարչապետը, քանի որ, դրանք իրար հետևից թվարկելուց զատ, դեռ պետք է հասկանալ, թե իրականում, օրինակ
- ծննդատներ փակելով՝ ինչպե՞ս են բարձրացնելու ծնելիությունը,
- «բյուջեն տնտեսելու» անվան տակ օպտիմալացումներներ անելով՝ ինչպե՞ս են պայքարելու գործազրկության դեմ
- պարգևավճարները առանց այն էլ բարձր աշխատավարձ ստացող չինովնիկին տալով ու ուսուցիչների, թոշակառուների, բժիշկների դիմաց գրոշներ նետելով՝ ինչպե՞ս են հաղթահարելու թանկացումները,
- առանց ներդրումների՝ ինչպե՞ս են տնտեսական աճ գրանցելու
- նպաստներ կտրելով կամ տուգանքներ ավելացնելով՝ ինչպե՞ս են պայքարելու աղքատության դեմ,
- ուժային կառույցներին մասկի-շոուների մեջ ներգրավելով՝ իչպե՞ս են ապահովելու երկրի անվտանգությունը,
- մանկատներ ու գիշերօթիկներ փակելով՝ ինչպե՞ս են երեխային վերադարձնելու լիարժեք ընտանիք, հատկապես եթե այդ երեխան տվյալ հաստատությունում է հայտնվել հենց իր իսկ ընտանիքի անլիարժեքության հետևանքով,
- խորհրդարանը լցնելով ակտիվիստներով, ովքեր ամբիոնն օգտագործում են որպես անձնական հարաբերությունները կարգավորող հարթակ ու չեն գիտակցում խորհրդարանական երկրում ունեցած իրեց գործառույթն ու անելիքը՝ ինպե՞ս են տարբերվելու նախորդներից (եթե միայն կոճակ սեղմող են ու ընդդիմադիրներին ծաղրեուց և իրենց քաղաքական կնքահորը ծափահարելուց, նրա խոսքերը անգիակցաբար (զոմբիացած) կրկնելուց զատ ոչինչ չեն անում)...
Մի խոսքով, որքան փաստ՝ այնքան հակափաստարկ ու նոր հարց, որը սակայն վարչապետներին չի հետաքրքրում, քանի որ նրանք լսում են այն, ինչ ուզում են լսել: Իհարկե այս զանգավածին երբեմն անվանում են նաև «զոմբիական հասարակություն», սակայն իրականում զոմբիական հասարակություն գոյություն չունի՝ կան մարդկանց կատեգորիաներ: Այս դեպքում՝
1. մարդիկ, ովքեր նախկիններից հիասթափված, խաբված և հույսով ու հավատով Նիկոլի հետևից գնացել են ու դեռ հավատում են, որ ամեն ինչ լավ է լինելու
2. մարդիկ, ովքեր չէին սպասում հասարկության նման արձագանքին (սրանք հիմնականում նախկին իշխանության ներկայացուցիչներն ու նրանց մերձավորներն են)
3. մարդիկ, ովքեր ոչ մի պարագայում չեն դադարել վերլուծել իրավիճակը և իներցիայով չեն ենթարկվել ընդհանուր հոսքին
4. մարդիկ, ովքեր պարզապես կողքից «թամաշա» են արել
այս կատեգորիան ունի ենթակետեր.
ա) մարդիկ, ովքեր ուզում են, որ լավ լինի, բայց, ինչպես ասում են, ուրիշի ձեքով են ուզում օձ բռնել ու դեմ չեն հետո մասնակցել ընդհանուր «խրախճանքին»
բ) մարդիկ, ովքեր ուղղակի հիասթափված են ու այլևս «լավ»-ի ակնկալիք չունեն՝ «մեկ ա՝ բան չի փոխվելու» տրամաբանությամբ
Եթե չկա իրական զոմբիացած հասարակություն, ապա ինչո՞ւ է մի զանգավծ դեռ այսքան հավատում ժողվարչապետին: Այստեղ պատասխանը մեկն է՝ հեղափոխության նպատակը իշխանությունից ազատվելն էր՝ ո՛չ թե պետական շահի, այլ անձնական շահի նկատառումով:
Մարդիկ հոգնել էին իրենց ապրելակերպից, չէին ուզում այլևս խաբվել, անարդարության զոհ դառնալ կամ չիովնիկների ոտքի տակ ընկնել: Մարդիկ իրենց սոցիալական խնդիրները կապում էին երկրի ղեկավարի հետ, նրանք դուրս եկան՝ իրենց անձնական խնդիրներին լուծում տալու համար, իսկ պետական շահի մասին, գոնե այդ պահին, ոչ ոք չէր մտածում: Եթե մտածեր՝ կհասկանար, որ «թագավորին գահընկեց անելուց հետո», իրենց հացը էլի իրենք են վաստակելու, հավաքարարից կամ դռնապահից տնօրեն չեն դառնալու, ԵՏՄ-ից դուրս չգալով՝ թանկացումներից չեն խուսափելու և, ի վերջո, իրենց հեռախոսն իրենք են լիցքավորելու...
Այս մարդկանց մեծ մասը, վստահաբար կարող ենք ասել, որ հասկացել է՝ հեղափոխությունն իրոք մսխվում է, բայց նրանց դուր է գալիս «զոմբիացված հասարակություն» անվան տակ քողարկվելը: ՈՒ հիմա նրանք, ովքեր ցույց են տալիս, թե իրականում հավատում են (կամ գուցե մի մասը նաև իրոք հավատում է) երկրի «բարեփոխումների մասին փաստերին», որոնք ակնհայտորեն չկան, պարզապես իրենց ապահովագրում են վաղվա օրվա համար: Նրանք, որպես հեղափոխության մասնակից, պատասխանատվությունից փորձում են խուսափել, որպեսզի վաղը կարողանան հանգիստ խղճով «դեմ տալ պատին» բոլորին հայտնի մի մարդու ու նրանից պահանջատեր լինել, թե՝ «մենք քեզ հավատացինք, դու կոստյումով մեզ խաբեցիր»...
Իսկ քանի դեռ պետությունը վերջնականապես չի կործանվել ու պատասխանատվության օրը վրա չի հասել, վարչապետները կշարունակեն ծափահարել ու համոզել, թե հավատում են... իրենց ավելի պետականամետ ցույց տվողները կասեն, թե իրենք մեղք չունեն, քանի որ իրենց չեն հավատացել և չեն օգնել «փրկել» երկիրը... թամաշա անողները կմնան թամաշա անող, իսկ պետությունը՝ իր ներքաղաքական, տնտեսական, տարածաշրջանային և միջազգային կարևորագույն իրականությամբ, կգլորվի ու կիջնի հատակը անդունդի: Այնպես, որ նույնիսկ թանգարանում մեկ հայ չի մնա...