Ի՞նչ է կատարվում ամերիկա-իրանական «ճակատում»
Աշխարհը շունչը պահած սպասում է, թե ինչ է կատարվելու իրանա-ամերիկյան ճակատում:
Ամերիկյան ավիակիր ռազմանավը Մերձավոր Արևելքում է: Ամերիկյան հեղինակավոր լրատվամիջոցներում համառորեն խոսվում է այն մասին, որ Սպիտակ տունը պատրաստվում է հարյուր քսան հազարանոց զորախումբ ուղարկել Մերձավոր Արևելք, հարկ եղած դեպքում Իրան անմիջական ներխուժում իրականացնելու համար՝ հանուն Թեհրանի վարչակազմի զսպման:
Սրան ի հակադրություն, Իրանի գերագույն առաջնորդը բառացիորեն նախօրեին հայտարարեց, որ Իրանն ամեն գնով շարունակելու է դիմադրությունը Միացյալ Նահանգներին ու հավաստիացրեց, որ պատերազմ, ամեն դեպքում, չի լինելու: Արդեն այսօր, ի հեճուկս ամերիկյան սանկցիաների, Թեհրանը նավթով բեռնված հերթական բեռնանավն է ուղարկել Չինաստան: Մինչ այդ, հարձակման է ենթարկվում Սաուդյան Արաբիայի ամենախոշոր նավթամուղը` անօդաչու թռչող սարքերի կողմից: Ինքնին հասկանալի է, որ իրավիճակի հետագա սրացումը կարող է բերել անկանխատեսելի հետևանքների:
Ուշագրավ է այն, որ երեկ, Մոսկվայում, Բաղդադի դեսպան Հայդար Հադին արեց մի հայտարարություն, որը Հայաստանի հետ թեև ուղիղ կապ չունի, սակայն իրականում պոտենցիալ կերպով Երևանը կարող է նման հարցի հետ առնչվել: Դեսպանն ասաց, որ Իրաքը երբեք թույլ չի տա, որպեսզի իր տարածքն օգտագործվի ԱՄՆ կողմից` Իրանի դեմ գործողություններ կատարելու համար:
Հասկանալի է, չէ՞, որ եթե ԱՄՆ-ն տարածքի օգտագործման խնդիր է դրել Իրաքի առաջ, որտեղ ամերիկացի զինվորականները համարժեք են օտարերկրյա օկուպանտների, ըստ ժողովրդի մեջ ձևավորված ընկալման, ապա Երևանին էլ նման առաջարկ կարող է հնչել, հատկապես, որ մի շաբաթը դեռ չի լրացել ԱՄՆ դեսպան Լին Թրեյսիի ու ՀՀ վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանի հանդիպումից ու ասում են՝ դեսպան Թրեյսին ահագին դժգոհ է մնացել հանդիպման արդյունքներից: Երևանն, ամեն դեպքում, պետք է լինի չափազանց զգույշ` «աշխարհաքաղաքական վերաձևումների» այս շրջանում որպես մանրադրամ չօգտագործվելու համար:
Այսօր, սակայն, ամերիկյան մամուլում տեղ գտած հրապարակումները բոլորվին այլ իրականություն են բացահայտում: Նախ, New York Times-ը գրեց, որ ամերիկյան իշխանությունները լուսանկարներ են ստացել, որտեղ պատկերված են իրանական նավեր, որոնց ամրացված են եղել հրթիռներ, ինչը մտահոգություն է առաջացրել՝ կապված այն բանի հետ, որ Թեհրանը, հնարավոր է՝ հարվածի ամերիկյան ուժերին: Բացի այդ, ըստ արդեն Washington Post-ի, պարզվում է՝ իրանական հնարավոր ռազմարշավի հետ կապված՝ Թրամփի վարչակազմում կա պառակտում: Մասնավորապես, նախագահ Թրամփին զայրացրել է պետքարտուղար Մայք Պոմպեոյի ու ազգային անվտանգության հարցերով խորհրդական Ջոն Բոլթոնի ռազմատենչ տրամադրությունները, ու նա նույնիսկ ստիպված է եղել երկուսի սանձերը ձգել, հայտարարելով, որ ռազմական գործողությունների առնչությամբ ինքը որոշում չի կայացրել, որպես ԱՄՆ ԶՈՒ գերագույն գլխավոր հրամանատար:
Թրամփն, իհարկե, հերքել է այս տեղեկությունը թվիթերյան գրառումով ու հավելել, որ շուտով Իրանը կսկսի երկխոսել, սակայն այն, որ ռազմարշավն ամեն դեպքում Թրամփի սրտով չէ, փաստ է: ԱՄՆ-ն թևակոխում է նախընտրական շրջան: Ռուսական գործը թոթափած ԱՄՆ նախագահը երկրորդ ժամկետի է գնում: Նրա նախընտրական խոստումներից է այն, որ ինքը երկիրը չի ներքաշի ռազմական կոնֆլիկտների մեջ: Ռազմական գործողությունները Իրանում կնշանակեր նախընտրական խոստման դրժում կամ խախտում հենց նախընտրական տարվա շեմին, իսկ դա ամերիկյան հասարակությունում լրիվ այլ տրամադրություններ կարող են առաջացնել, որից կարող են օգտվել դեմոկրատներն ու անցկացնել Ջո Բայդենին:
Թե ինչ կլինի այս «եռացող կաթսայի» հետ՝ դժվար է ասել, սակայն Մոսկվան դեռևս ռեալ որևէ քայլ չի ձեռնարկել այս ուղղությամբ: Սպասելի է, որ հաջորդ ամսվա վերջում այս հարցը կքննարկվի Պուտին-Թրամփ հնարավոր հանդիպման ժամանակ` ճապոնական Օսակայում` «Մեծ Քսանյակի» գագաթնաժողովի ժամանակ:
NEWSPRESS.am