Քաղաքացո՞ւ օր, թե՞ Իշխանափոխության
Այսօր ապրիլի 27-ն է, ապրիլ ամսվա վերջին շաբաթ օրը։ Ըստ ՀՀ տոների և հիշատակության մասին օրերի օրենքում իրականացված վերջին փոփոխության, այսօր Քաղաքացու օրն է։ Հայաստանում այդ օրը նշվում է առաջին անգամ։ Տոնը չունի ոչ պատմական ոչ կրոնական ոչ ազգային ենթատեքստ։ Այն ամբողջովին պարտական է իր գոյությամբ մեկ տարի առաջ Հայաստանում տեղի ունեցած քաղաքական փոփոխություններին, իշխանափոխությանը։ Իշխանությունները ամեն կերպ ձգտել են, որպեսզի այս օրվան յուրահատուկ տոնականություն ու հանդիսավորություն հաղորդվի։ Նույնիսկ Ս․ Զատկի տոնի մեռելոցը չհարգվեց հանուն այն բանի, որ այս օրը լինի ոչ աշխատանքային։
Վաղնջական ժամանակներից սկսած, տոները որևէ հասարակությունում կամ որևէ ժողովրդի մեջ սահմանվում են որոշակի նպատակով, որոշակի հանրային համաձայնության պայմաններում, ժողովրդական լայն զանգվածների մոտ գիտակցական արմատավորմամբ։ Տոների սահմանման մի քանի տարբերակ կա։ Նախ, դրանք սահմանվում են, եթե կապված են տվյալ հասարակության կյանքում նշանակալի իրադարձության, կրոնական կամ ազգամշակութային կյանքի հետ, կամ էլ կրում են համամարդկային արժեք։ Մյուս դեպքում, դրանք ծնվում են ժողովրդի ծոցում, արմատավորվում ժողովրդի գիտակցության մեջ, ստեղծում են իրենց հատուկ որոշակի ժողովրդա-մշակութային կենցաղային շերտը, ստանում տարածում ու վերջապես պաշտոնականացվում։
Անկախությունից հետո Հայաստանի պետական կամ պաշտոնական տոնացույցը բավական փոփոխություններ կրել է, վերաձևվել մի քանի անգամ։ Սակայն ամեն անգամ նոր տոն սահմանելիս կամ նախկինում եղածը վերականգնելիս, հաշվի է առնվել այն, թե որքանով կա դրա հանրային պահանջը, եթե արվում է, այսպես ասած, ուղղահայաց մակարդակով, կառավարական որոշում ընդունելով և ապա այն տարածելով, կամ էլ ժողովրդական զանգվածների մոտ ձևավորված տոնի պաշտոնականացումը որքանով է պետք, եթե հարցը դիտարկվում է հորիզոնական՝ ներքևից վերև դիտանկյունով։ Որքան էլ տարօրինակ կարող է հնչել, սակայն Քաղաքացու օրը Հայաստանում սահմանվել է իշխանությունների կողմից՝ առանց տոներին հատուկ ընդհանուր սկզբունքները հաշվի առնելով, նպատակ ունենալով ընդամենը ամրագրել տոնի միջոցով հասարակության ու մարդու գիտակցության մեջ անցյալ տարի Հայաստանում տեղի ունեցած իշխանափոխությունը։
Շատ ավելի ազնիվ կլիներ, եթե այն կոչվեր ոչ թե Քաղաքացու օր, այլ Իշխանափոխության օր, հատկապես, որ ընդունված պրակտիկայի համաձայն, Քաղաքացու օր է համարվում ողջ աշխարհում տվյալ երկրի Մայր օրենքի՝ Սահմանադրության օրը, քանի որ Սահմանադրությունն է, որ սահմանում է մարդու ու քաղաքացու հիմնական իրավունքներն ու ազատությունները։
Ի դեպ, պատմությանը եթե դիմենք, ապա այն, ինչ անում են այսօր՝ իրենք իրենց հեղափոխական հռչակած իշխանությունները, դեռ հարյուր տարի առաջ Ռուսաստանում ու դրանից էլ երկու-երեք հարյուր տարի առաջ Ֆրանսիայում արդեն արվել էր, համապատասխանաբար, Հոկտեմբերյան հեղափոխության և Ֆրանսիական հեղափոխության ժամանակներում, այն տարբերությամբ, որ նրանք ավելի անկեղծ ու ազնիվ են եղել իրենց հասարակությունների հետ։
NEWSPRESS.am