Ի՞նչ օգուտ կարող է քաղել Հայաստանը՝ թուրք-ամերիկյան հարաբերությունների սրացումից
ՆԱՏՕ-ի 70-ամյակի տոնական տրամադրությունները դաշինքում խամրել են թուրք-ամերիկյան հարաբերությունների հերթական սրմամբ։ Արդեն երկու տարի է Վաշինգտոնը համոզում է Անկարային հրաժարվել ռուսական Ս-400 «Տրիումֆ» զենիթա-հրթիռային համակարգերի ձեռք բերումից ու փոխարենն առաջարկում իր «Պատրիոտները»։
Էրդողանն էլ չի համաձայնում։ Ռուսական կողմի հետ շատ ձեռնտու պայմաններով միլիարդավոր դոլարների հասնող ռազմական մատակարարման գործարք է կնքել, ընդ որում շատ ավելի ձեռնտու պայմաններով, քան Միացյալ Նահանգներն է առաջարկում։
Գործարքն Անկարայի համար հեռանկարային է նրանով, որ հետագայում կարելի է նույն համակարգերի ռուս-թուրքական համատեղ արտադրություն կազմակերպել Թուրքիայում, իսկ մատակարարման գումարի մի մասն էլ ռուսները վարկով են տվել։ Վաշինգտոնը հիշեցնում է՝ Թուրքիան ՆԱՏՕ-ի անդամ է, և ՆԱՏՕ-ի անդամ պետություննները պարտավոր են դաշինքի ներսում լուծել ռազմական մատակարարումների խնդիրը։ Էրդողանն անդրդվելի է։ Չի անցնում նաև այն թեզը, որ ռուսական զինատեսակը ՆԱՏՕ-ի տարածքում աշխատելու խնդիր կստեղծի ողջ դաշինքի ռազմական տեխնիկայի ու զինատեսակների համար։ Ի պատասխան, Անկարան հայտարարում է, որ ռուսական համակարգերը տեղակայվելու են Անկարային շատ մոտ, կարելի է ասել՝ Էրդողանի քթի տակ։
Ումից և ինչից է վախենում Էրդողանը, որ ռուսական սպառազինություններով է փորձում ապահովել իր անվտանգությունը, դժվար է ասել։ Բայց ամեն դեպքում երեք տարի առաջ տեղի ունեցած պետական հեղաշրջման փորձից հետո շատ բան է փոխվել թուրք-ամերիկյան հարաբերություններում։ Եվ ահա ՆԱՏՕ-ի 70-ամյակի հանդիսավոր օրով ԱՄՆ-ն վերջնագիր է ներկայացնում՝ կամ ռուսական սպառազինությունները կամ ՆԱՏՕ-ի դաշնակցությունը։ Ըստ էության փակուղային վիճակ է, հատկապես, երբ հաշվի ենք առնում, որ Թուրքիան էլ հակադարձում է՝ կամ դաշնակցությունը Թուրքիայի հետ, կամ սիրիացի քրդերի աջակցությունը, որոնց Անկարայում համարում են Քրդական բանվորական կուսակցության սիրիական թևը, իսկ ՔԲԿ-ն ինչպես հայտնի է արգելված կուսակցություն է Թուրքիայում։ Իհարկե երկու կողմերն էլ և կորցնելիք ունեն և շահելիք։ Առճակատման խորացումը կարող է բերել նրան, որ Անկարան պարզապես կարող է իր դռները փակել դաշինքի առաջ։ Ի վերջո այսօրվա Թուրքիան 20-րդ դարի կեսերի հետամնաց Թուրքիան չէ ու միայն Ինջիրլիքի բազան լուրջ խաղաքարտ է Անկարայի համար։
Ինչ է սա նշանակում։ Այն, որ սերտանալու են Անկարա Մոսկվա հարաբերությունները՝ Հայաստանի համար մի կողմից լավ չէ. Անկարա-Մոսկվա հարաբերությունների սերտացումը կարող է հավելյալ ճնշման առիթ դառնալ Երևանի վրա՝ Մոսկվայի կողմից, ասենք այն դեպքում, երբ Անկարան ցանկանա հարաբերությունները սերտացնել Ռուսաստանի ստեղծած ռեգիոնալ ինտեգրացիոն կառույցների հետ, ու Երևանը փորձի ընդդիմանալ: Սակայն մյուս կողմից էլ, եթե ամերիկահայ կառույցները ճիշտ աշխատեն, այս հակասությունները կարող են օգուտ տալ՝ Հայոց Ցեղասպանության ճանաչման լոբբինգի առումով։