Նիկոլ Փաշինյանը փորձել է «քցել» Ջոն Բոլթոնի՞ն
Երբ Նիկոլ Փաշինյանը հայտարարեց, որ մտադիր է այցելել Իրան, հայկական մամուլում և սոցցանցերում բազմաթիվ վերլուծաբաններ հայտարարեցին, որ ներկայիս աշխարհաքաղաքական իրադրության պայմաններում գաղափարն այնքան էլ լավը չէ, և եթե այցը «սպասել է» այսքան, կարող է մի փոքր էլ «սպասել»։
Հասկանալի է, որ ոմանք իրենց մտավախությունները հիմնավորում էին ԱՄՆ հնարավոր արձագանքի և առհասարակ ԱՄՆ-Իրան հարաբերությունների ներկայիս լարված վիճակի իրողություններով։ Սակայն Փաշինյանի այցն արդարացնողներն էլ հակադարձում էին, որ վերջին տարիներին երկու երկրի միջև առաջացած սառնությունը պետք է հաղթահարել և հասնել «էներգետիկ ճեղքման», այսինքն՝ դիվերսիֆիկացնել Հայաստանի էներգետիկ համակարգը։ Նպատակներն, անշուշտ, բավական հաճելի էին ականջի համար, սակայն այցի արդյունքները և այցից հետո զարգացումներն Իրան-Ադրբեջան-Վրաստան-Թուրքիա-Ռուսաստան առանցքով, ցույց տվեց, որ Փաշինյանի հաշվարկները, մեղմ ասած, դիլետանտական էին։ Իսկ հետևանքն էլ եղավ այն, որ նախ չեղարկվեց ՀՀ ԱԳ նախարար Զոհրաբ Մնացականյանի և ԱՄՆ պետքարտուղար Մայք Պոմպեոյի հնարավոր հանդիպումը և հիմա էլ ակտիվորեն սկսել են խոսել այն մասին, որ Միացյալ Նահանգները պատրասվտում է սանկցիաներ կիրառել ընդդեմ Հայաստանի։
Եվ այսպես, ԱՄՆ Պետդեպարտամենտը հայտարարել է, որ Կոնգրեսի օրակարգում սանկցիաների նոր փաթեթ է դրված, որտեղ ներառված է նաև Հայաստանը։ Իհարկե, ամերիկյան արտաքին քաղաքական գերատեսչությունը չի մանրամասնում, թե կոնկրետ ինչ ոլորտներ են ընկնելու սանկցիաների տակ, սակայն, որպես օրինակ, նշենք, որ այն բանից հետո, երբ ԱՄՆ-ն թեթև սանկցիայով այսպես ասենք՝ չափեց Թուրքիայի վախը, թուրքական էկոնոմիկան խուճապահար եղավ և Էրդողանը մինչև վերջ նահանջի մարտավարություն ընտրեց։ Թուրքիայի տնտեսությունը Հայաստանի տնտեսության հետ չես համեմատի։ Ուստի կարելի է պատկերացնել, ինչ կլինի հայկական տնտեսության հետ։ Ու, եթե Պետդեպը չի խոսում մանրամասների մասին, ապա Հայ դատի գրասենյակը փակագծեր է բացել՝ հայտարարելով, որ այդ սանկցիաները եթե ընդունվեն, ապա հարվածի տակ կդրվի Հայաստանի էներգետիկ և բանկային համակարգը:
Մենք ժամանակին գրել էինք, որ ԱՄՆ-ն հավանաբար կշրջանցի թիվ 904 ուղղումը և կսկսի զենք վաճառել Ադրբեջանին։ Փաստորեն, միամիտ լավատես ենք եղել, և ԱՄՆ-ն որոշել է լրջորեն պատժել Հայաստանին։ Ի դեպ, հետաքրքրական է այն, որ Իրանի հետ ավելի լուրջ առևտրատնտեսական հարաբերություններ ունեն Անկարան և Բաքուն, սակայն նրանք այն երկրների ցանկում են, որոնց վեց ամսով կամ 180 օրով սանկցիաների տարկետում է սահմանվել ԱՄՆ կառավարության կողմից։ Ու այս ամենից հետո հարց է առաջանում՝ իսկ ինչու ԱՄՆ-ն, որտեղ բավական ուժեղ հայկական լոբբի կա, նման քայլի է գնում։ Պատասխանը թերևս զուտ Փաշինյանին հատուկ մի իրողության մեջ է։ Նա, պարզ ասած, փորձել է «քցել» ոչ այլ ոքի, քան ԱՄՆ նախագահի անվտանգության հարցերով խորհրդական Ջոն Բոլթոնին։
Ինչպե՞ս։ Կովկասյան այցի ժամանակ, ամենայն հավանականությամբ Փաշինյանն ինչ-որ խոստումներ է տվել Բոլթոնին, օրինակ` Իրանի հետ հարաբերությունների սառեցման, սահմանի փակման մասով։
Ընթերցողը կհիշի, ինչպիսի ոգևորությամբ էր Փաշինյանն Իրանին դարձնում միջազգային թմրատրաֆիկի հանգրվան և խոսում սահմանի հնարավոր փակման մասին։ Սակայն այնուհետև, ռուսական կողմի մոտ համապատասխան «ադապտացիա» անցնելուց հետո, տրամագծորեն հակառակ գործողություններ է անում, ինչն էլ հարուցում է ԱՄՆ զայրույթը։