Եթե այս փաստաթղթերը չլինեն, մենք չենք կարողանալու վերականգնել այն, ինչ իրականում եղել է. Արմեն Սարգսյանը՝ Ազգային արխիվում (ֆոտո)
Հանրապետության նախագահ Արմեն Սարգսյանն այսօր այցելել է Հայաստանի ազգային արխիվ, ծանոթացել ընթացիկ գործունեությանն ու ծրագրերին:
Ազգային արխիվի տնօրեն Ամատունի Վիրաբյանի ուղեկցությամբ նախագահը շրջայցն սկսել է քաղաքացիների ընդունելության սրահից, այնուհետև փաստաթղթերի վերականգնման բաժին-լաբորատորիայում ու էլեկտրոնային շտեմարանի ստեղծման և արխիվային փաստաթղթերի թվայնացման բաժիններում ծանոթացել է իրականացվող աշխատանքներին:
Ամատունի Վիրաբյանը տեղեկացրել է, որ արխիվային փաստաթղթերի թվայնացման աշխատանքներն սկսվել են 2004 թվականից, ամեն տարի 250000 էջ թղթե և 1500 պ.մ. կինո, ֆոտո, ֆոնո փաստաթուղթ է թվայնացվում: Առաջին հերթին թվայնացվում են հազվագյուտ և եզակի փաստաթղթերը:
Հայաստանի ազգային արխիվի ցուցասրահում նախագահը ծանոթացել է արխիվում պահվող հազվագյուտ փաստաթղթերին, մասնավորապես՝ 1607 թ. Շահ Աբասի կողմից Քաշաթաղի հայ մելիքներին հողային արտոնություններ տրամադրելու փաստաթղթին, 1830-1831թթ. Ղարաբաղի (Լեռնային և Դաշտային) մարդահամարի արդյունքներին և այլն: Արմեն Սարգսյանն այցելել է նաև ընթերցասրահ, զրուցել գիտական հետազոտություններ կատարող ընթերցողների հետ, եղել է հին և նոր պահոցներում:
Պատասխանելով լրագրողների հարցերին, նախագահը նշել է, որ երկրների համար արխիվը զուտ փաստաթղթերի շտեմարան չէ. «Յուրաքանչյուր փաստաթղթի ետևում կենդանի մարդիկ են, իրադարձություններ, պատմություն: Եթե այս փաստաթղթերը չլինեն, մենք չենք կարողանալու վերականգնել այն, ինչ իրականում եղել է:
Փաստաթղթերը միայն զուտ պատմական նշանակություն չունեն. պատմությունը միայն փաստ չէ, իրադարձության արձանագրում չէ, պատմությունը նաև մեր անցյալն է, մասն է մեր ինքնության, և եթե ուզում ենք կառուցել մեր ապագան, անպայման պետք է իմանանք մեր անցյալը, անպայման պետք է գիտակցենք՝ ով ենք մենք: Պատմությունը և արխիվն այն ինստիտուտներից են, որոնք հնարավորություն են տալիս ձևակերպել, թե ովքեր ենք մենք ոչ թե զգացական ձևով, այլ էապես: Մեր ինքնությունը շատ էական է մեր հետագա քայլերի համար»: