Ինչո՞ւ է Ադրբեջանը պատերազմն Արցախից տեղափոխում Նախիջևան. զգոնությունը չի խանգարի
Երբ 2016 թվականի ապրիլին Ադրբեջանը լայնամասշտաբ հարձակում սկսեց Արցախի Հանրապետության սահմաների ամբողջ երկայնքով, Հայաստանն ու ամբողջ աշխարհը մի պահ հասկացան, որ Ադրբեջանի նախագահ Իլհամ Ալիևի հայտարարությունները փուչ ու սուտ չեն։
Վերջին ամիսներին Ադրբեջանն ակտիվություն է գրանցել Նախիջևանի հատվածում։ Այդ ակտիվություններին նախորդեցին փետրվարին Ադրբեջանի նախագահ Իլհամ Ալիևի հայտարարությունները, որոնք նա արեց իշխող «Նոր Ադրբեջան» կուսակցության նիստի ժամանակ․ «Երևանը մեր պատմական տարածքն է, և մենք՝ ադրբեջանցիներս, պետք է վերադառնանք մեր պատմական հողեր: Սա մեր քաղաքական ու ստրատեգիական նպատակներից է, որին մենք է պետք է հասնենք կամաց-կամաց»։
Նմանատիպ հայտարարություններ Ալիևը շարունակեց անել մինչ ընտրությունները։ Այդկերպ Ադրբեջանի «հավիտենական առաջնորդը» իր ժողովրդին ներկայացրեց ստրատեգիական ծրագրերը, ինչպես նաև նրանց հույս տվեց, որ ապագա հաղթանակների ու «պատմական Երևանի» «վերադարձի» մասին միֆը կարող է իրականություն դարձնել միայն ինքը։
Ապրիլյան պատերազմի ժամանակ որոշ դիրքեր գրավելով՝ Ալիևը կարողացավ իշխանությունը պահել իր ձեռքում ու իր ժողովրդին տալ ապրելու ու իր հավիտենական իշխանությանը դիմանալու մոտիվացիա։ Այս անգամ մոտիվացիան Երևանն էր։
Վերջին շրջանում Նախիջևանում ընթացող զարգացումները, թերևս, Ալիևի հայտարարությունների հետևանքն են։ Տպավորություն է, կարծես թե պատերազմն Արցախից տեղափոխվել է Նախիջևան։ Եթե համեմատականներ ենք տանում, ապա վերջին ամիսներին Արցախում իրավիճակը փոքր-ինչ հանդարտ է։ Դա էլ պայմանավորված է բանակցություններով։ Այս փուլում բանակցությունները փոքր-ինչ «սառն են», քանի որ Հայաստանում տեղի ունեցավ իշխանափոխություն, Ադրբեջանում ընտրություններ էին, իսկ Ռուսաստանը կենտրոնացած է ֆուտբոլի Աշխարհի առաջնության վրա։ Սակայն առաջիկայում բանակցությունները նորից նոր թափ կստանան։
Ալիևն այսկերպ միգուցե փորձում է իր խոսքերն իրականություն դարձնել։ Ադրբեջանական բանակը զորավարժություններ է իրականացնում, Նախիջևանում կարծես թե դիրքային առաջխաղացումներ են։ Արդեն հուլիսի մեկին հակառակորդը կրակեց Զանգակատան ուղղությամբ։ Հայկական կողմը ներկայացրեց տեսանյութեր ու ադրբեջանական կողմի դիրքային տեղաշարժերը։ Սրանք փաստեր են, որոնք ցույց են տալիս, որ Ալիևը փորձում է իր հայտարարություններն իրականություն դարձնել։
Ապրիլյան պատերազմը ևս մեկ անգամ ցույց տվեց, որ Ալիևի հայտարարություններին պետք է լուրջ վերաբերվել։ Որքան էլ ցնորամիտ թվան Ադրբեջանի առաջնորդի շատ հայտարարություններ, այնուամենայնիվ, վերջին շրջանում Ալիևը փորձում է դրանք իրականություն դարձնել։ Այսկերպ նա փորձում է ցույց տալ, որ միջազգային հարթակները չեն, որ պիտի իր փոխարեն լուծեն իր պետության ու հարևանների երկրների միջև խնդիրները:
Հայաստանի ու Արցախի իշխանություններն էլ նշում են, որ հետևում են իրադարձությունների զարգացմանն ու վստահեցնում են, որ մեր բանակը պատրաստ է իրադարձությունների ցանկացած զարգացման։ Ապրիլյան պատերազմն, իհարկե, մեկ անգամ ցույց տվել է, որ հայկական բանակն իսկապես մարտունակ է ու պատրաստ յուրաքանչյուր պահի հետ շպրտել հակառակորդին, մինչև անգամ կյանքի գնով, սակայն հստակ է, որ Նախիջևանում տեղի են ունենում յուրահատուկ զարգացումներ։ Ու տպավորություն է, որ Ադրբեջանը պատերազմն Արցախից փորձում է տեղափոխել Նախիջևանի սահման։ Չէ՞ որ «նրանց պատմական հողերից է նաև Երևանը»։ Այդկերպ նա փորձում է անմիջական հարված հասցնել հենց Հայաստանի Հանրապետությանը։