Խայտառակություն Ամարասի վանքում․ Վերանորոգողները սվաղել են ներքին պատերը գրեթե ամբողջությամբ (ֆոտոշարք)
Այն, որ վերջին տարիներին Հայաստանում եկեղեցաշինությունը զարգանում է, դա փաստ է։ Սակայն պետք է ընդգծել նաև, որ այդ հսկայական գումարները, որոնցով կառուցվում են անճաշակ, հայկական ավանդական ճարտարապետությունից կտրված եկեղեցիներ, կարելի է ներդնել ու վերանորոգել Արցախում ու Հայաստանում գտնվող մի շարք շքեղ ու գեղեցիկ եկեղեցիներ։
Մյուս կողմից՝ այս քայլը նույնպես ունի իր վտանգավոր կողմը, քանի որ հաճախ վերանորոգողները կամ «ուտում են» այդ գումարը, ու արդյունքում տարիներ հետո եկեղեցին սկսում է քանդվել, կամ էլ իրականացնում են խայտառակ ու անճաշակ աշխատանք։
Այդպիսի դեպքերի բախվելու համար պետք է այցելել ու տեսնել Հայաստանի ու Արցախի հեռուներում գտնվող եկեղեցիներն, ու պարզ կդառնա, թե ինչպե՞ս են վերանորոգել ու ի՞նչ է մնացել պատմական եկեղեցուց։
Բավական է այցելել Արցախի Մարտունու շրջանի Մաճկալաշեն գյուղը, մտնել պատմական Ամարասի վանքն ու պարզ կլինի, թե ինչպե՞ս է վերանորոգված այդ եկեղեցին։
Զավեշտալի է, բայց եկեղեցին արտաքինից պահպանում է իր ճարտարապետական գեղեցկությունն ու տեսքը, սակայն ներսում մի իսկական խայտառակություն է։ Պատերը սվաղված են գրեթե ամբողջապես։ Վանքի պատերից մնացել են միայն սյուները, որոնք կամ վերանորոգումն իրականացնող մասնագետի մտքի հանճարեղ թռիչքն է, կամ էլ անհնար է եղել սվաղել։
Փակ պատերից մի քանիսում էլ վերանորոգողները թողել էին գեղեցիկ խաչքարերից հատվածներ, որոնք ավելի էին ընդգծում վանքի ներքին հարդարանքի խայտառակությունը։
Տարածքում միայն վանքը հսկող տարեց մարդն էր, ով NEWSPRESS.am-ի հետ զրույցում ընդգծեց, որ սովետական տարիներին վանքն ամայի տարածք էր, ու այդ ժամանակից շատ էին մնացել գրություններն ու այդ ամենից ազատվելու համար շինարարները որոշեցին սվաղել, որ պատերը մաքրվեն։
Պետք է նշել, որ խորհրդային շրջանում այդպես են վարվել Հայաստանի ու Արցախի տարածքում գտնվող բոլոր վանքերի ու եկեղեցիների հետ, ու Ամարասը վերանորոգող շինարարների տրամաբանությամբ պիտի սվաղեին բոլոր եկեղեցիների ներքին պատերը։
Հավելենք նաև, որ մեզ հետ զրույցում եկեղեցին հսկող պապիկը նշեց, որ վերանորոգումն իրականացվել է 90-ականներին, սակայն անզեն աչքով էլ երևում էր, որ սվաղը շատ նոր է ու կունենա ամենաշատը 2-3 տարվա պատմություն։
Հավելենք նաև, որ մեզ զրույցում եկեղեցին հսկող պապիկը նշեց, որ վերանորոգումն իրականացվել է 90-ականներին, սակայն անզեն աչքով էլ երևում էր, որ սվաղը նոր է արված ու տեղ-տեղ նույնիսկ դեռ չէր էլ հասցրել չորանար։ Իսկ մուտքի դռան մոտ դրված էին ավազի պարկերը, որոնք վառ ապացույցն էին այն բանի, որ շինարարությունը դեռ շարունակվում է իրականացվել։