«Ճարտարապետական երկվորյակները». իրականում ինչպիսին պետք է լիներ «Զվարթնոց» օդանավակայանը (ֆոտո)
Բավական է գնալ «Զվարթնոց» միջազգային օդանավակայան ու պարզ կլինի, որ օդանավակայանի հին կառույցը քանդվում է մեր աչքի առաջ: Սովետական տարիներին կառուցված օդանավակայանը դարձել է անճանաչելի: Այս տխուր իրականության հետ մեկտեղ, պետք է խոսել նաև կառույցի փառավոր անցյալի մասին: Պատահական չէ, որ օդանավակայանի բացումից հետո Հայաստան ժամանած մարդիկ նշում էին, որ կառույցը համարվում է ճարտարապետական գլուխգործոց:
Սակայն քչերին է հայտնի, թե իրականում ինչպիսի տեսք պետք է ունենար կառույցը:
NEWSPRESS.am Culture-ին Կարեն Դեմիրճյանի տուն-թանգարանի տնօրինությունը տրամադրեց բացառիկ լուսանկարներ ու տեղեկություններ այն մասին, թե իրականում ինչպիսին պետք է լիներ «Զվարթնոց» օդանավակայանը:
«Օդանավակայանի շինարարության մասին որոշումն ընդունվել էր դեռևս Անտոն Քոչինյանի օրոք: Մրցույթին ներկայացված 3 նախագծերից ոչ մեկը ժյուրիի և ղեկավարության հավանությանը չէր արժանացել: ՀԿԿ-ի առաջին քարտուղար ընտրվելուց հետո, Կարեն Դեմիրճյանը, ծանոթանալով նախագծերին, հանձնարարեց 3 նախագծերից ստեղծել մեկը՝ վերցնելով յուրաքանչյուրի հաջողված մասը:
Իր հարցազրույցներից մեկում Կարեն Դեմիրճյանն ասել է. «Մի նախագծում տեխնոլոգիան էր լավը, մյուսում՝ ճարտարապետությունը. առաջարկեցի 3 նախագծերից ստեղծել մեկը: Բայց այն, ինչ այժմ կառուցվել է, ամբողջական նախագիծը չէ: Այնտեղ պետք է լիներ երկրորդ հերթը՝ «Զվարթնոց» օդանավակայանը երկու այդպիսի ծաղկաթերթ է»:
Օդանավակայանի առաջին հերթը ապահովելու էր ներքին՝ միութենական չվերթները, իսկ երկրորդը՝ արտաքին միջազգային չվերթները:
Օդանավակայանը կառուցվեց շատ կարճ ժամանակում և մեծ հանդիսավորությամբ բացվեց 1982 թվականի փետրվարի 10-ին:
«Զվարթնոց» օդանավակայանը նոր մտահղացումների և ձևերի ինքնատիպ զուգորդման փայլուն օրինակ է: Այս առումով՝ ինքնատիպությունն ապահովվում է ազգային ավանդական ճարտարապետական հիմքով՝ Զվարթնոց տաճարի նմանությամբ և կառուցման նոր տեխնոլոգիաներով:
«Զվարթնոց»-ի կառուցումով Հայաստանն ունեցավ հանրապետության կապը արտաքին աշխարհի հետ ապահովող հզոր փոխադրամիջոց՝ միջազգային չափանիշներին համապատասխանող թռիչքուղիներով: Սովետական միությունում այդ շրջանում նման թռիչքուղիներ ունեին միայն Մոսկվա և Կիև քաղաքները:
«Զվարթնոց»- օդանավակայանի ստեղծագործական խումբը՝ Արթուր Թարխանյանը, Սպարտակ Խաչիկյանը, Ժորժ Շխիյանը, Լևոն Չերքեզյանը, Մկրտիչ Մազմանյանը, Սերգեյ Բաղդասարյանը, Վլադիմիր Գրիգորյանը՝ 1985 թվականին արժանացան ՀԽՍՀ պետական մրցանակի»:
Փաստացի, կառուցվեց օդանավակայանի միայն մեկ կառույցը, սակայն նույնիսկ հիմա՝ քանդված ու լքված վիճակում, կառույցը շարունակում է հիացնել շատերին ու մնալ մեր ճարտարապետության պատմության ամենափառահեղ կառույցներից մեկը:
Լուսանկարներն ու տեղեկությունները NEWSPRESS.am-ին տրամադրել է Կարեն Դեմիրճյանի թանգարանի տնօրինությունը: