Լաբորատորիայում աճող երեխաներից մինչև աղբի մեջ հայտնաբերված նորածիններ․ ի՞նչ պետք է իմանա ու սովորի հայ լրագրողը
Անգլիացի գրող Օլդոս Հաքսլիի «Չքնաղ նոր աշխարհ» վեպը հակաուտոպիստական գրականության նվաճումներից մեկն է։ Այդ վեպը եղել է արգելված, քանի որ գրողն այդ գրքում անդրադարձել է մի շարք աղետաբեր խնդիրների ու ներկայացրել, թե ապագայում ինչպիսին է լինելու աշխարհը։ Հաքսլին իր գրքում ներկայացնում է ապագայի աշխարհը, որտեղ երեխաները չեն ծնվում, այլ աճում են լաբորատորիաներում։ Բայց փաստացի 100 տարի առաջ Հաքսլիի նկարագրած աշխարհը դարձավ իրականություն։ Այդ իրականությանը մասնակից է դառնում նաև Հայաստանը։
Վերջին մի քանի շաբաթվա ընթացքում Հայաստանում մեկը մյուսի հետևից տեղի են ունենում սարսափելի դեպքեր, որոնք շատերի համար ունեն անտրամաբանական բացատրություն։ Գրեթե ամեն շաբաթ մամուլում շրջանառվում են աղբարկղում, կոյուղու մեջ, աղբամանի մեջ հայտնված նորածին երեխայի դիակների մասին լուրեր։ Շատերի համար նմանատիպ լուր կարդալն ուղղակի նողկալի երևույթ է, իսկ ոմանց համար էլ ցավալի, բայց փաստացի հայաստանյան մի շարք լրատվամիջոցների համար նմանատիպ լուրերի լուսաբանումը նման է դարակազմիկ իրադարձության լուսաբանման։ Իսկ ի՞նչ վատ ու լավ կողմեր ունի նմանատիպ լուրի լուսաբանումը։
Երբ 2002 թվականին Ռուսաստանում լույս տեսավ շատերին հայտնի «Բրիգադա» բազմասերիանոց ֆիլմը, այդ ժամանակ ռուսական իրականության մեջ սկսեցին նշմարվել մի շարք հետաքրքիր ու տարօրինակ դեպքեր։ Մասնագետների ու հոգեբանների վերլուծությունները հանգեցրին այն եզրակացությանը, որ ֆիլմի ցուցադրությունից հետո ռուս դեռահասների շրջանում շատացան վեճերը, որոնք ավարտվում էին սպանություններով ու ծանր վիրավորումներով։Եվ ամենահետաքրքիրն այն էր, որ մարտնչող կողմերը բաղկացած էին 4 հոգանոց բանդաներից։ Սա նմանատիպ բազմաթիվ դեպքերից միայն մեկն է։ Իրականում ֆիլմի պրոպագանդան, ցուցադրությունն ու գովազդային հաղթարշավը հանգեցրին նրան, որ այն մեծ ազդեցություն թողեց շատերի բարոյահոգեբանական ներաշխարհի վրա։
Նույն կերպ նաև ինքնասպանության դեպքերի լուսաբանումն է մեծ ազդեցություն թողնում մարդկանց հոգեկան աշխարհի վրա։ Կարծում եք, որ բարձրահարկ ու բարձր տանիքով շենքեր կամ շինություններ չկա՞ն, որտեղից կարելի է ցած նետվել։ Իհարկե կան, պարզապես հայաստանյան մամուլը լուսաբանում է, անպայման նշում դեպքի վայրը, հանգամանքները, ցուցադրում դիակի լուսանկարներն ու այդկերպ ապագայի ինքնասպանների համար գովազդում էժան ու հեշտ մահվան համար լավագույն վայրը։
Իսկ իրականում աշխարհահռչակ լրատվամիջոցները չեն էլ անդրադառնում աղբարկղերում հայտնաբերված նորածինների դիակների լուրերին, ինչ մնաց թե լուսանկարներ հրապարակեն ու ներկայացնեն, թե դիակն ինչ տեսք ուներ կամ ինչ դիրքով հայտնաբերեցին։ Այս առումով հայաստանյան լրատվական դաշտը շատ բաներ ունի սովորելու եվրոպական ու համաշխարհային հեղինակավոր լրատվամիջոցներից։ Շատերը նույնիսկ չեն էլ հասկանում, որ նմանատիպ դեպքերի լուսաբանմամբ հասարակությանը ոչ թե տեղյակ են պահում, այլ խոցելի խավին ներքաշում են ապագայում տեղի ունենալիք նմանատիպ հանցանքի մեջ։