Քիմիական նյութերի պայթյուն ու ճառագայթում. Երևանի ամենախորհրդավոր ու առեղծվածային շենքը (լուսանկարներ)
Մոսկովյան 22 հասցեում գտնվող շենքը շատերն են տեսել: Ճարտարապետական այս գեղեցիկ կառույցի կողքով անտարբեր չեն կարող անցնել մարդիկ, քանի որ շենքը նմանություն ունի Բաղրամյան 26 հասցեում գտնվող նախագահի նստավայրին: Արտաքնապես շենքը մռայլ է ու երևում է, որ ներսում կենդանի ոչինչ չկա: Չկան բնակվող մարդիկ, չկա շարժում ու նկատվում է մռայլություն: Շենքի պատուհանները միշտ ամուր փակ են, տարածքը տեսահսկվում է, իսկ շենքին ոչ ոք չի կարող մոտենալ, քանի որ նրա դիմաց երկաթյա հաստ ու ամուր ճաղավանդակ կա:
Շենքի հարևանությամբ բնակվող մարդիկ գրեթե ոչինչ չգիտեն, քանի որ հիմնականում երիտասարդ ընտանիքներ են, իսկ տարեցներից էլ ոմանք պատմում են կցկտուր պատմություններ: Ըստ այդ պատմությունների՝ կարելի է ենթադրել, որ շենքը կառուցվել է 1930-ական թվականների սկզբներին, որն էլ մինչև 1950-ականներն օգտագործվել է որպես քիմիական գաղտնի ինստիտուտ: Տարածքում բնակվող տարեց հարևաններից մեկն էլ հայտնեց, որ 1960-ականներին շենքում պայթյուն է տեղի ունենում, ինչի հետևանքով էլ փակվում են շենքի ստորգետնյա հարկերը, քանի որ ռադիոակտիվ նյութերը մեծ վտանգ կհասցնեին շրջապատում ապրող մարդկանց:
Պատմությունները քիչ էին ու կցկտուր, իսկ ոմանք էլ մի փոքր վախեցած էին խոսում:
NEWSPRESS.am-ի հետ զրույցում 78-ամյա Սուրեն Պետրոսյանը նշեց, որ մինչև 60-ական թվականները շենքն օգտագործվում էր քիմիական փորձերի համար, իսկ երբ այդ թվականներին կառուցվում է քիմիայի համար նոր ինստիտուտ, այդ ժամանակ շենքը փակվում է:
«Մեր շենքում ապրում էր մի մարդ, ով ժամանակին աշխատել է այս ինստիտուտում: Հիշում եմ մի քանի պատմություններ միայն, որն ինքն էր պատմել: Նա ասում էր, որ այս շենքում քիմիական փորձարկումներ էին անում, իսկ 1955 թվականին փորձարկումներից մեկի հետևանքով պայթյուն է տեղի ունենում, և շենքը դառնում է վտանգավոր: Հիմա եթե ուշադիր նայեք, ապա կտեսնեք, որ շենքի պատուհանները փակ են և գրեթե ոչ մի բաց տեղ չկա: Հիշում եմ նաև, որ այդ պայթյունից հետո շենքի դիմացի ծառերից մի քանիսը չորացան: Տարածքի բնակիչներից էլ ոմանք բողոքեցին այդ ժամանակվա համապատասխան մարմիններին, որ լաբորատորիաները փակեն և ինստիտուտը ցրեն»:
Ս. Պետրոսյանն այս պատմություններին ավելացրեց նաև այն, որ միշտ էլ մարդիկ այս շենքի մասին հետաքրքրություն են ունեցել և մինչ օրս էլ հստակ չի կարելի ասել, թե այն ի՞նչ շենք էր, ներսում ի՞նչ էին անում և ինչո՞ւ է հիմա փակ:
Փաստացի շենքը հիմա չի օգտագործվում, սակայն այն Երևանի ամենագեղեցիկ շենքերից մեկն է, որ պահպանված է լավ և ունի շատ գեղեցիկ ճարտարապետական լուծումներ: Միգուցե այս շենքը նույնպես արժանանա այն ճակատագրին, ինչին արժանանում են Երևանի բոլոր հին ու գեղեցիկ շենքերը: Սա ապագայական հարց է, սակայն մեկ բան հստակ է, որ այս շենքում կան պահպանված շատ գաղտնիքներ, որոնց մասին միգուցե և գիտեն այդ ժամանակաշրջանում ապրած ու այդ շենքին ծանոթ տարեցները, ովքեր կամ լռում են, կամ էլ պատմում կցկտուր պատմություններ: