Հայ ժողովրդական երգն ու պարը՝ Յակուտսկում. «Հայկական օրեր Ռուսաստանում»
Հայաստան-Ռուսաստան դիվանագիտական հարաբերությունների 25-ամյակի կապակցությամբ Ռուսաստանում անցկացվել են Հայաստանի մշակութային օրեր, որոնց մեկնարկը տրվել է նոյեմբերի 15-ին: Ինչպես և նախատեսված էր, միջոցառումներ կազմակերպվել են ո՛չ միայն Մոսկվայում, այլև Ռուսաստանի այլ խոշոր քաղաքներում և տարբեր մարզերում: Հայ ժողովրդի մշակույթն ու ավանդույթները ներկայացնելու համար, հայ մշակույթի ներկայացուցիչները, հագեցած ծրագրերով եղել են Ռուսաստանում:
«Հայկական օրեր Ռուսաստանում» ծրագրի շրջանակներում Սախա-Յակուտիայի Հանրապետության Յակուտսկ քաղաքում է եղել ՀՀ մշակույթի նախարարության ոսկե մեդալակիր Հայաստանի գուսանական և ժողովրդական երգի պետական անսամբլը: Վերջինս արդեն 35 տարվա պատմություն ունի: Համույթի գեղարվեստական ղեկավարն է՝ կոմպոզիտոր Գևորգ Մանասյանը, դիրիժոր և համույթի ղեկավար՝ Հրաչ Նազարյանը, խմբավար և մեներգչուհի՝ Լաուրա Մամյանը և կոնցերտմայստեր՝ Աշոտ Վարդանյանը:
Չնայած Յակուտսկի սառը կլիմայական պայմաններին՝ մշակութային գործիչների հայկական պատվիրակությունը միայն ջերմություն է զգացել:
Յակուտիայից վերադառնալով՝ NEWSPRESS.am-ի հետ զրույցում իր հիշողություններն ու տպավորություններն է կիսել Լաուրա Մամյանը:
«Երբ մենք այնտեղ էինք, -37 աստիճան ցուրտ էր: Բայց մեզ ասացին, որ իրենց մոտ ավելի ցուրտ է լինում՝ մինչև 70 աստիճան»,-նշեց Լաուրա Մամյանը: Նա պատմեց, որ այնտեղ բնակություն հաստատողները հիմնականում գյումրեցիներն էին, ովքեր աչքի են ընկնում իրենց հումորով: Վերջիններս Յակուտսկի կլիմայական պայմանների հետ կապված նույնիսկ կատակել են:
«Նրանցից մեկն ինձ ասաց. «Ըսիգ ի՞նչ ցուրտ է օր, երբ օր 70-ը կանցնե, կմտնինք մառազիլինգը, քիչըմ կգոլնանք, նոր դուրս կելնինք»»,-ծիծաղելով հիշում է երգչուհին ու պատմում, որ հայ համայնքի ներկայացուցիչները՝ համայնքի նախագահ Անդրանիկ Նավոյանի հետ, իրենց շատ ջերմ են դիմավորել և հյուրընկալել:
Մշակույթի ներկայացուցիչներն առաջին հերթին այցելել են տեղի Սուրբ Կարապետ հայկական եկեղեցին, որի բացման և օծման արարողությունը կատարվել է երեք տարի առաջ՝ 2014 թվականի սեպտեմբերի 7-ին: Եկեղեցու շինարարությունն սկսվել է 2011թ.՝ տեղի հայ բարերարների աջակցությամբ՝ հայերի համար, որոնց թիվը Յակուտիայում հասնում է 5000-ի:
«Մեծ հիացմունք ու հուզմունք ենք ապրել. բացի այն, որ օտարության մեջ մեր դիմաց վեր էր խոյանում հայկական եկեղեցին, այնտեղ պահպանվում էր նաև հայկական մշակույթը՝ երգի ու պարի խմբակներ, որոնք ակտիվ գործում են: Երեխաները սովորում են նաև հայերեն գրել կարդալ»,-ասում է Լաուրա Մամյանն ու հավելում, որ եկեղեցում կարգ ու կանոն էր, ամեն ինչ կոկիկ, կազմակերպված ու իրենց գործին սրտացավ վերաբերմունքով:
Ի դեպ, հարկ է նկատել նաև, որ այս տարածաշրջանում ապրում են 129 ազգության ներկայացուցիչներ, որոնց մեջ իրենց կենսակերպով ու գործունեությամբ հայերն աչքի են ընկնում: Նրանք. այսպես ասած, առաջին հորիզոնական են զբաղեցնում որպես լավ ու հմուտ շինարարներ, գործարարներ և, ընդհանրապես՝ հայերն այստեղ լավագույնս են դրսևորվում` իրենց մասնագիտական ունակություններով:
Այս ֆոնին իհարկե զարմանալի չէ, որ, ինչպես նկատել են մեր մշակութային գործիչները, Յակուտսկում մեծ տեղ է զբաղնում հայկական երաժշտությունը, հայկական խոհանոցն ու հայկական նիստն ու կացը: Մի խոսքով՝ այն ամենը, ինչը կապված էր հայի ու Հայաստանի հետ: Այնպես որ՝ հայկական պատվիրակությունն օտար երկրում իրեն օտար չի զգացել:
Հատկանշական է նաև, որ հայ գուսանական երգն ու պարը ներկայացնելուց բացի, Յակուտսկում կազմակերպվել է նաև ցուցահանդես՝ Գեղեցիկ արվեստների ազգային ակադեմիայի ռեկտոր և հիմնադիր Էդուարդ Սեդրակյանի նախաձեռնությամբ:
Մի խոսքով՝ բազմաբովանդակ ցուցահանդեսներ և համերգային ծրագրեր, որոնք Հայաստանից մեկնած արվեստի գործիչներն, առանց հանգստի, երկու օր անընդմեջ՝ 24-ժամյա աշխատանքով, ներկայացրել են օտար երկրում բնակվող հայազգի բարեկամներին:
Ասամբլի համերգներին ներկա է եղել Սախայի Հանրապետության մշակույթի նախարարն ու բարձրաստիճան պաշտոնյաներ: Վերջիններիս կողմից անսամբլն արժանացել է շնորհակալագրի և հուշանվերների: